Đến xã Khổng Lào hôm nay, chúng tôi thấy những mảng màu cao su xanh tốt phủ khắp các sườn đồi dọc theo Quốc lộ 100 và Tỉnh lộ 132. Mặc cho cái nắng oi bức của mùa hè, bà con địa phương cùng công nhân Nông trường cao su Phong Thổ vẫn nỗ lực chăm sóc cao su. Thông qua chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng kém hiệu quả của xã và các chính sách hỗ trợ cho phát triển cây cao su của tỉnh, huyện đến nay, màu xanh cao su đang dần thay thế cỏ hoang, lau lách, rừng sản xuất kém hiệu quả.

Bà con bản Phai Cát 1, xã Khổng Lào chăm sóc cây cao su.

Dẫn chúng tôi thăm đồi cao su được trồng từ vài năm trước, ông Đèo Văn Nhung – Trưởng bản Phai Cát 1 tâm sự: “Bà con thấy cây cao su trồng trên địa bàn phát triển nhanh và mạnh không thua kém cây cao su ở miền Nam. Thời tiết ở đây cũng khá thuận lợi với tầng đất dày, nắng nóng… phù hợp cho cây cao su sinh trưởng và phát triển tốt. Diện tích cao su trồng từ năm 2006 của bản hiện có 4ha đang cho thu hoạch hàng chục triệu đồng/năm. Do vậy, bà con rất tin tưởng vào loại cây công nghiệp lâu dài cho giá trị kinh tế cao, giúp người dân đổi đời”.

Được biết, Khổng Lào là xã vùng thấp của huyện Phong Thổ với 12 bản, 815 hộ, 3.596 nhân khẩu; diện tích đất sản xuất nông nghiệp 2.102ha, đất lâm nghiệp 197ha. Trước đây, kinh tế của xã ở mức thấp, đời sống Nhân dân gặp không ít khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo cao. “Bài toán” xóa đói giảm nghèo, tìm hướng phát triển kinh tế cho đồng bào được cấp ủy, chính quyền quan tâm. Năm 2006, khi huyện triển khai trồng thí điểm cây cao su trên địa bàn 3 xã: Khổng Lào, Hoang Thèn, Ma Ly Pho, trong đó Khổng Lào 26ha. Xã đã tuyên truyền bà con tích cực áp dụng KHKT, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi. Điển hình là vận động Nhân dân mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất nông-lâm nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây cao su. Với sự nỗ lực của xã, tỷ lệ cây sống đạt trên 86%.

Với thành công bước đầu, năm 2007, Khổng Lào tiếp tục vận động Nhân dân trồng được 139ha, năm 2009 trồng được 129ha cây cao su. Năm 2010, tỉnh, huyện tiếp tục có chủ trương chuyển đổi rừng và nương rẫy kém hiệu quả sang trồng cây cao su. Thời điểm này, cùng với việc chăm sóc diện tích cây cao su đã trồng, xã vận động bà con chuyển đổi, góp 150ha đất giao cho Công ty Cổ phần Cao su Lai Châu.

Nói về những khó khăn, thách thức việc đưa cây cao su vào trồng những ngày đầu, đồng chí Tao Văn Lởi – Chủ tịch UBND xã Khổng Lào chia sẻ: “Lúc đầu, người dân chưa hiểu ra hiệu quả, giá trị kinh tế của cây cao su. Một bộ phận đồng bào quen tập quán sản xuất, thu hoạch theo mùa vụ, còn cây cao su phải tập trung đầu tư lớn về chi phí và khoa học kỹ thuật, thời gian cho thu hoạch dài (6 – 7 năm). Do đó, sinh ra lo lắng, không muốn chuyển đổi đất nương của gia đình sang trồng cao su”.

Cán bộ Hội Nông dân xã tuyên truyền cho Nhân dân về chủ trương chuyển đổi diện tích đất nông-lâm nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây cao su.

Cấp ủy, chính quyền địa phương đã cử cán bộ phối hợp với cơ quan chuyên môn huyện, Công ty Cao su xuống cơ sở tuyên truyền, phân tích, làm rõ vướng mắc của bà con và vận động Nhân dân hiểu rõ lợi ích từ góp đất chuyển đổi trồng cao su. Qua giải thích, Nhân dân đã hiểu đây là loại cây không đem lại lợi ích trước mắt nhưng lại có hiệu quả kinh tế cao, lâu dài, bền vững. Nhờ đó, toàn đến nay toàn xã đã trồng được gần 500ha cao su đại điền và tiểu điền, chủ yếu tại các bản: Phai Cát 1, Phai Cát 2, Huổi Nả, Co Muông..., trong đó, 20ha đang cho thu hoạch.

Dự án phát triển cây cao su tiểu điền và đại điền đang tác động vào nhận thức Nhân dân xã Khổng Lào trong việc xóa bỏ tập quán canh tác cũ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Đây là cách tiến tới giảm nghèo bền vững và từng bước làm giàu trên mảnh đất quê hương.