Tổng Biên tập Lê Quốc Minh nhận bản thảo bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng có chữ ký đề tặng của nhạc sĩ Phạm Tuyên. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Dự buổi lễ có các đồng chí: Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Ủy ban Liên hiệp các Hội Văn học-Nghệ thuật Việt Nam; Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; Thiếu tướng Nguyễn Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam; nhạc sĩ Phạm Tuyên và đại diện gia đình.

Ca khúc đi cùng những tháng năm lịch sử của đất nước

Phát biểu tại lễ trao tặng, Tổng Biên tập Lê Quốc Minh khẳng định, bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” đã trở thành khúc khải hoàn của tinh thần đại đoàn kết và khát vọng độc lập. Với giai điệu hùng tráng và lời ca “Việt Nam-Hồ Chí Minh!”, bài hát không chỉ là biểu tượng của niềm tự hào dân tộc mà còn khơi dậy lòng yêu nước, truyền cảm hứng cho các thế hệ về ý chí kiên cường và giá trị của Độc lập-Tự do-Hạnh phúc.

Tổng Biên tập Lê Quốc Minh phát biểu tại sự kiện.

Tổng Biên tập Lê Quốc Minh chia sẻ, trong khi thực hiện các chương trình nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Báo Nhân Dân rất bất ngờ khi nhận được lời đề nghị trao tặng bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” từ nhạc sĩ Phạm Tuyên và gia đình. Trong số các bài hát hay về đất nước, đây là bài được vang lên ở bất kỳ sự kiện nào. Ở ngay chương trình nghệ thuật "Tổ quốc trong tim" của Báo Nhân Dân tổ chức, khi chương trình kết thúc, 50 nghìn khán giả tại sân vận động Mỹ Đình đã cùng nhau hát vang bài hát này. Không chỉ ở Mỹ Đình, mà ở các nền tảng xã hội, nhiều khán giả cũng đã tham gia một cách hết sức tự nhiên.

"Chúng tôi đã không công bố việc trao tặng ca khúc 'Như có Bác trong ngày đại thắng' trong thời điểm đó vì muốn giữ một bí mật nho nhỏ cho đến ngày hôm nay. Thay mặt phóng viên, biên tập viên các thế hệ, Báo Nhân Dân xin bày tỏ sự xúc động khi đã được nhạc sĩ tin tưởng, gửi gắm ca khúc hết sức thân thuộc này. Báo Nhân Dân sẽ có trách nhiệm hơn trong việc lan tỏa, gìn giữ ca khúc này mạnh mẽ hơn bằng nhiều hình thức khác nhau cho các thế hệ sau" - Tổng Biên tập Lê Quốc Minh chia sẻ.

Đồng chí Lê Quốc Minh cũng cho rằng, những ngày này, chúng ta đang tổ chức nhiều sự kiện, ca khúc của nhạc sĩ Phạm Tuyên chắc chắn sẽ có thêm nhiều lần nữa vang lên với sự tự hào ở những sự kiện có quy mô hàng chục nghìn người tham gia. Điều này cho thấy ca khúc đi qua năm tháng nhưng chưa bao giờ giảm đi sức hút.

"Báo Nhân Dân trân trọng cảm ơn nhạc sĩ Phạm Tuyên và gia đình đã trao tặng một tác phẩm âm nhạc quý giá, góp phần gìn giữ và lan tỏa những giá trị tinh thần thiêng liêng của dân tộc”, đồng chí Lê Quốc Minh khẳng định.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Ủy ban Liên hiệp các Hội Văn học-Nghệ thuật Việt Nam, chia sẻ: “Tôi vẫn nhớ ngày đất nước độc lập, ca khúc 'Như có Bác trong ngày đại thắng' đã vang lên trên khắp những con phố ở Hà Nội. Giai điệu ấy đã vang lên trong thời khắc thiêng liêng của Tổ quốc, gắn với sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ đất nước vĩ đại của dân tộc”.

Theo nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, “Như có Bác trong ngày đại thắng” đã đi cùng năm tháng lịch sử, trở thành một giá trị tinh thần, chắp thêm hành trang cho biết bao thế hệ tiếp tục vững bước, tiếp tục phấn đấu trong hàng chục năm qua.

“Các tác phẩm của nhạc sĩ Phạm Tuyên không chỉ sống mãi với thời gian mà còn gợi lên niềm tin, hy vọng của dân tộc khi cả đất nước bước sang một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên vươn mình”, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân nói thêm.

Thiếu tướng, nhạc sĩ, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam Đức Trịnh đánh giá: "Gia đình nhạc sĩ Phạm Tuyên lựa chọn Báo Nhân Dân để trao bản quyền là vô cùng chính xác, thông qua một cơ quan ngôn luận của Đảng, bài hát sẽ được lưu truyền mãi từ các sự kiện nghệ thuật chính luận cho tới giải trí. Thay mặt những người nhạc sĩ, tôi gửi lời cảm ơn tới nhạc sĩ Phạm Tuyên đã tạo nên tấm gương tuyệt vời. Hội Nhạc sĩ Việt Nam cũng sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ Báo Nhân Dân để gìn giữ và lưu truyền bài hát 'Như có Bác Hồ trong ngày đại thắng' tới các thế hệ mai sau".

Lan tỏa giá trị di sản âm nhạc của nhạc sĩ Phạm Tuyên

Nhạc sĩ lão thành Phạm Tuyên là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu của âm nhạc cách mạng Việt Nam, với gia tài đồ sộ khoảng 700 tác phẩm. Sáng tác vào tối 28-4-1975, khi nghe tin quân ta tiến vào Sài Gòn, “Như có Bác trong ngày đại thắng” được nhạc sĩ Phạm Tuyên hoàn thành trong vỏn vẹn 2 giờ đồng hồ.

Ca khúc được thu âm và phát sóng trong bản tin thời sự đặc biệt của Đài Tiếng nói Việt Nam ngày 30-4-1975, công bố chiến thắng lịch sử giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Giai điệu hào hùng cùng lời ca “Việt Nam- Hồ Chí Minh!” đã trở thành biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, khát vọng độc lập và niềm tự hào dân tộc, vang vọng trong trái tim người Việt qua nhiều thế hệ.

Để đáp ứng nhu cầu sử dụng bài hát trong các hoạt động phi lợi nhuận và lan tỏa giá trị văn hóa, tinh thần của ca khúc, nhạc sĩ Phạm Tuyên và gia đình quyết định trao tặng Báo Nhân Dân quyền quản lý bản thảo và bản quyền bài hát.

Các nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Đức Trịnh và MC Nguyên Khang chụp ảnh lưu niệm cùng nhạc sĩ Phạm Tuyên và con gái.

Sự kiện trao tặng bản quyền bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” nằm trong chuỗi những hoạt động ý nghĩa kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 của Báo Nhân Dân đã lan tỏa lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân, đồng thời tôn vinh những cống hiến to lớn của nhạc sĩ Phạm Tuyên cho nền âm nhạc Việt Nam.

Bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” không chỉ được chuyển giao quyền quản lý và sử dụng, mà còn được gửi gắm vào một cam kết văn hóa - gìn giữ, lan tỏa và làm mới di sản chung theo cách trang nghiêm, chuẩn mực và bền bỉ.

“Như có Bác trong ngày đại thắng” là giai điệu mà người Việt Nam không chỉ nghe bằng tai, mà còn chạm tới bằng ký ức.

Được viết trong đêm 28-4-1975 dưới ánh đèn vàng đầu cầu thang khu tập thể Khương Thượng, chỉ với bút chì và mẩu giấy nhỏ, ca khúc đã kịp vang lên lúc 17 giờ 5 phút ngày 30-4-1975 trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, ngay sau bản tin lịch sử.

Ngay ngày 2-5-1975, Báo Nhân Dân đã in trọn ca khúc, mở ra hành trình từ trang báo đến đời sống: vào sân trường, mái nhà, lễ kỷ niệm; vượt qua biên giới tới Italia, Cộng hòa dân chủ Đức, Liên Xô, Nhật Bản, Tiệp Khắc… để kể câu chuyện Việt Nam bằng một thứ ngôn ngữ ai cũng hiểu - niềm vui độc lập và đoàn tụ.

Khán thính giả gọi "Như có Bác trong ngày đại thắng" là “bài hát của nhân dân” bởi những lý do rất giản dị: nó cất lên đúng lúc lòng người cần một câu hát để gọi tên hạnh phúc chung; nó đủ giản dị để ai cũng có thể hát, và đủ chuẩn xác để nói thay cho cộng đồng về lòng biết ơn với Bác Hồ, với những thế hệ đã hy sinh; nó sống dài lâu ở những nơi bình dị nhất.

Bởi vậy, quyết định trao tặng quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân mang tính biểu tượng sâu sắc: trao về cộng đồng thông qua một thiết chế công đại diện cho tiếng nói của nhân dân.

Việc tiếp nhận của Báo Nhân Dân vì thế không chỉ là một thủ tục pháp lý, mà là một lời hứa gìn giữ và phát huy, bảo đảm ca khúc được cất lên đúng nơi, đúng lúc, đúng cách; tôn trọng nguyên bản và bối cảnh lịch sử; đồng thời, mở ra những cách thức giới thiệu phù hợp với công chúng trẻ để di sản không hóa thạch mà tiếp tục sống giữa đời sống đương đại.

Cùng với công tác bảo hộ và quản trị quyền bài bản, “bài hát của nhân dân” sẽ tiếp tục được hát đúng cách, đúng chỗ, giữ vững phẩm chất thẩm mỹ và tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Cùng với quyết định tiếp nhận, Báo Nhân Dân khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với IPCOM – AnnGroup trong vai trò đại diện pháp lý và đơn vị quản lý tài sản trí tuệ, để bảo đảm việc bảo hộ và quản trị quyền được thực hiện bài bản, đồng thời tổ chức khai thác và lan tỏa tác phẩm theo những chuẩn mực cao nhất, đúng tinh thần phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc.

Bài hát "Như có Bác trong ngày đại thắng" trong cuốn sổ ghi các ca khúc của nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Nhờ đó, giá trị của ca khúc sẽ được truyền thông hiệu quả hơn, đi sâu vào giáo dục và hiện diện rộng rãi trong đời sống đương đại. Kể từ sau buổi lễ, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng ca khúc cho các hoạt động tuyên truyền phi lợi nhuận có thể liên hệ trực tiếp với Báo Nhân Dân.

Bà Phạm Hồng Tuyến, con gái nhạc sĩ Phạm Tuyên cho biết: “Trong gia đình chúng tôi vẫn thường nói với nhau: 'Như có Bác trong ngày đại thắng' là bài hát của nhân dân. Cha tôi luôn giữ tâm niệm, âm nhạc chỉ thật sự sống khi nó thuộc về cộng đồng. Vì thế, khi chúng tôi quyết định tặng lại toàn bộ quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân, đó là cách chúng tôi tiếp nối tinh thần ấy: trao lại tác phẩm cho một thiết chế công, nơi có sứ mệnh và năng lực gìn giữ những giá trị chung, để bài hát đi tiếp, bền bỉ và sáng rõ hơn”.

Tại buổi lễ, bà Phạm Hồng Tuyến đã mang đến giới thiệu cuốn sổ gốc ghi các ca khúc của nhạc sĩ Phạm Tuyên, trong đó có nhiều ca khúc thiếu nhi, đồng dao chưa được khai thác.