Đào tạo theo Chương trình tiên tiến: Đột phá để đổi mới giáo dục đại học
-
Để đào tạo chất lượng cao theo Chương trình tiên tiến (CTTT), các trường cần có một nền tảng chung chuẩn, nếu không, dù nhập khẩu cả CTTT về cũng có thể bị cái cũ "đồng hóa" hết. Đó là ý kiến của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tại hội thảo sơ kết triển khai đào tạo theo CTTT tại một số trường ĐH của Việt Nam giai đoạn 2008-2015.
![]() |
| Giờ học trên máy của sinh viên ngành địa lý hệ cử nhân khoa học tài năng tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên. |
Ngành không "hot" vẫn khó tuyển sinh
CTTT là các chương trình đào tạo có chất lượng hiện đang được áp dụng giảng dạy ở những trường ĐH có uy tín trên thế giới, đặc biệt ở các nước phát triển. CTTT được "nhập khẩu" để đào tạo tại các trường ĐH của nước ta không chỉ là nội dung, giáo trình, tài liệu mà còn bao gồm cả yêu cầu về đội ngũ giảng viên, phương pháp giảng dạy - học tập và được đào tạo bằng tiếng Anh.
Theo Thứ trưởng Bộ GD- ĐT Bùi Văn Ga, đề án được triển khai thí điểm từ năm 2006 và đến nay đã có 23 trường ĐH trong cả nước hợp tác với 22 trường ĐH trên thế giới (hầu hết nằm trong top 200 theo bảng xếp hạng của US News) để thực hiện 35 CTTT. Hiện tổng số SV theo học 2 khóa đầu của CTTT là 2.130 em. Kết quả học tập của SV cho thấy chất lượng đào tạo CTTT đã được nâng lên, gần như 100% số SV tốt nghiệp có việc làm, được các cơ quan sử dụng đánh giá tốt. Theo kết quả tự đánh giá của các trường đào tạo theo CTTT và đánh giá xếp hạng của Bộ GD-ĐT, Trường ĐH KHTN (ĐH Quốc gia Hà Nội) là đơn vị dẫn đầu trong việc triển khai đào tạo theo CTTT.
Tuy nhiên, với chính Trường ĐH KHTN (ĐH Quốc gia Hà Nội), việc tuyển sinh vẫn là một vấn đề khó khăn. Theo Hiệu trưởng Bùi Duy Cam, một phần là do việc tuyên truyền, quảng bá chưa tốt, một phần SV cho rằng đây là ngành không hấp dẫn, khi ra trường khó kiếm việc làm.
Một số ý kiến e ngại học phí ở mức cao của CTTT là trở ngại lớn cho tuyển sinh. Song theo Phó hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, ông Nguyễn Cảnh Lương: Khó tuyển hay dễ tuyển là do ngành chứ không phải do học phí. Ông Lương lấy ví dụ: CTTT của ngành khoa học vật liệu có học phí chỉ bằng mức đại trà nhưng vẫn vắng SV trong khi ngành điện - điện tử, dù được công bố trước mức học phí cao gấp 3 lần song vẫn có rất đông SV.
"Sống" tốt để làm "đầu tàu"
Kinh phí Nhà nước hỗ trợ cho chương trình còn hạn chế, theo chế độ bình quân nên một số trường đào tạo theo CTTT khối ngành kỹ thuật, công nghệ gặp nhiều khó khăn. Theo Vụ trưởng Vụ GD ĐH Trần Thị Hà: Có nhiều CTTT được các trường triển khai rất dễ tuyển sinh, thu được nhiều tiền, song đó không phải là mục đích chính của CTTT. Các khối ngành chưa có sức hút với sinh viên như kỹ thuật, công nghệ, khoa học cơ bản, nông - lâm… rất cần phải được tập trung đầu tư. Bộ GD-ĐT sẽ có các chính sách hỗ trợ cho các khối ngành này. Tuy nhiên, bà Hà cũng nêu ra một thực tế: chương trình khoa học cơ bản của ĐH KHTN, học phí thấp nhất (1,8 triệu đồng/năm) nhưng được Bộ đánh giá là triển khai tốt nhất. Như vậy, vấn đề quan trọng là cách tổ chức triển khai.
Một trong những hạn chế dễ thấy khác ở các CTTT là đội ngũ giảng viên Việt Nam giảng dạy các môn khoa học cơ bản, cơ sở bằng tiếng Anh còn thiếu và yếu. Việc mời giảng viên nước ngoài tham gia không dễ, phần do kinh phí hạn hẹp, phần do khó khăn về thời gian, các môn học vì thế thường bị động. Hiện, số lượng giảng viên nước ngoài tham gia giảng dạy CTTT khóa tuyển sinh 2006 chỉ đạt trên 50% so với kế hoạch của các trường. Nhiều trường chỉ mời được 30-40% giảng viên nước ngoài tham gia giảng dạy.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận thẳng thắn bay tỏ quan điểm: Bước đầu, khi CTTT còn non yếu, vừa làm, vừa học thì cần có cơ chế đỡ đầu, quan tâm đặc biệt, đầu tư thích đáng. Nhưng cũng vì là CTTT nên về lâu dài chương trình phải "sống" được một cách tự chủ độc lập để trở thành "đầu tàu" kéo những toa tàu khác. Ông cũng nhấn mạnh: Mục tiêu quan trọng của CTTT là tạo điều kiện xây dựng và phát triển một số ngành đào tạo, khoa, trường ĐH mạnh, đạt chuẩn khu vực và quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng cũng như triển khai việc đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục ĐH Việt Nam.
Để có câu trả lời rõ hơn về kết quả của các CTTT, Vụ trưởng Trần Thị Hà cho biết thêm, năm nay 10 CTTT khóa đầu tiên sẽ kết thúc và sẽ được tiến hành đánh giá bởi Mạng lưới chất lượng châu Á - Thái Bình Dương. Cùng với đánh giá kết quả, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng, cần phải đánh giá cả hiệu quả kinh tế và xã hội, trong và ngoài ngành. Trên cơ sở đánh giá kết quả và hiệu quả, quan điểm của Bộ GD-ĐT là sẽ phải nhân rộng để CTTT không phải là hiện tượng cá biệt. Mà muốn được như thế phải tạo được sự đồng hướng về lợi ích của cả sinh viên, giáo viên, nhà trường và xã hội. Đây là bài toán phải được giải trong thời gian tới để CTTT có thể trở thành "đầu tàu" đủ mã lực kéo theo "con tàu" GDĐH như mục tiêu đã đề ra.
Ý kiến bạn đọc
Có thể bạn quan tâm
Mô hình bán trú - Tiếp sức cho học sinh vùng cao
Khánh thành và bàn giao công trình lớp học hữu nghị Canon
Nâng cao "Chỉ số EQ kỹ thuật số"
Lễ tốt nghiệp và trao bằng cử nhân ngành giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học
Nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục
“Chia sẻ cùng thầy cô”
“Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”
Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục
Tin cùng chuyên mục
Chuyện những người “giữ lửa” giáo dục nơi biên viễn
Xã Hội
21/10/2025 12:59
Ở miền biên viễn Lai Châu - nơi địa hình hiểm trở, giao thông không thuận lợi, cuộc sống của người dân còn nhiều khó khăn, với quyết tâm giúp các em nhỏ nơi đây được học hành, nhiều thầy, cô giáo lặng lẽ bám biên, bám bản "gieo chữ". Những gian khổ, hy sinh và tình yêu thương của các thầy, cô sẽ góp phần chắp cánh cho những ước mơ, hoài bão của học sinh nơi vùng cao, biên giới.
Nâng cao chất lượng bữa ăn cho học sinh bán trú
Giáo dục
20/10/2025 06:07
Những năm qua, cùng với chú trọng nâng cao chất lượng dạy và học, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú trung học cơ sở (THCS) xã Khun Há luôn quan tâm nâng cao chất lượng bữa ăn cho học sinh bán trú. Qua đó, không chỉ đảm bảo sức khỏe mà còn góp phần xây dựng môi trường học tập tích cực, lành mạnh, giúp các em phát triển toàn diện.
Lặng thầm gieo chữ, vun trồng tương lai
Giáo dục
19/10/2025 17:19
Ở xã vùng cao biên giới Sì Lở Lầu - nơi còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng cán bộ, giáo viên vẫn kiên trì bám trường, bám bản để mang con chữ đến học sinh. Sự tâm huyết, trách nhiệm trong công việc của đội ngũ cán bộ, giáo viên đã mở ra cánh cửa tri thức và truyền cảm hứng, động lực để các em nỗ lực vươn lên, từ đó, góp sức nâng cao chất lượng giáo dục trên địa bàn.
Cả nước dùng một bộ sách giáo khoa từ năm học 2026 - 2027, đến năm 2030 cấp miễn phí sách giáo khoa
Giáo dục
18/10/2025 08:18
Một trong những nội dung đáng chú ý tại Nghị quyết số 281/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT là yêu cầu dùng một bộ sách giáo khoa trên cả nước từ năm học 2026 - 2027.
Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin về sắp xếp, sáp nhập các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Giáo dục
05/10/2025 22:51
Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, thực hiện chủ trương sắp xếp, tái cấu trúc, tổ chức lại các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo được phân công xây dựng 2 đề án về vấn đề này; và sẽ trình Thủ tướng Chính phủ quyết định, triển khai ngay trong năm 2026.
Xây dựng văn hoá trường học
Giáo dục
02/10/2025 23:35
Hiện nay, việc xây dựng văn hóa trường học trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh, năng động, sáng tạo, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Những năm qua, Trường Trung học cơ sở (THCS) Tam Đường (xã Bình Lư) luôn làm tốt nội dung này, qua đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh, nâng cao vai trò, vị thế của nhà trường.
Bỏ thi tốt nghiệp THCS: Cần lộ trình chính sách rõ ràng
Giáo dục
02/10/2025 07:12
Việc bỏ kỳ thi và cấp bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở được kỳ vọng giúp học sinh giảm bớt áp lực không cần thiết, mở rộng hướng đi sau lớp 9. Tuy nhiên, để chủ trương này phát huy hiệu quả, các chuyên gia cho rằng cần có chiến lược phân luồng thực chất, đổi mới đánh giá và đảm bảo công bằng trong tuyển sinh.
Viết tiếp ước mơ cho học sinh vùng khó
Giáo dục
26/09/2025 09:20
Không để ước mơ đến trường của học sinh nghèo nơi biên cương bị dang dở, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh tích cực triển khai Dự án Cán bộ, chiến sĩ (CBCS) quân đội nâng bước em tới trường. Từ sự quan tâm, sẻ chia của các anh, hàng trăm em nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được tiếp thêm nghị lực, niềm tin để học tập, nuôi dưỡng ước mơ và vươn lên xây dựng tương lai tươi sáng.
Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên
Giáo dục
24/09/2025 08:20
Năm học 2025 - 2026, ngoài cơ sở vật chất trường, lớp, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh đã và đang có nhiều giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giáo viên ở các cấp học với quyết tâm nâng cao chất lượng dạy và học cũng như đảm bảo điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Tiếp nối những “mùa quả ngọt”
Giáo dục
17/09/2025 14:21
Với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Lai Châu gặt hái được nhiều “quả ngọt”, chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục mũi nhọn tăng. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh được thực hiện nghiêm túc, sáng tạo và linh hoạt tại các cơ sở giáo dục. Các trường học chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào công tác quản lý, giảng dạy và học tập, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
Bộ GD-ĐT sửa đổi, bổ sung một số nội dung các môn học Lịch sử và Địa lý
Giáo dục
16/09/2025 22:44
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nghiên cứu phát triển chương trình, sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục của các môn học theo trình tự quy định hiện hành đối với các môn học: Lịch sử và Địa lý cấp tiểu học và THCS; Địa lý lớp 12; Lịch sử lớp 10 và Giáo dục công dân lớp 10 (Giáo dục kinh tế và pháp luật).
Đổi mới phương thức hoạt động, góp phần thiết thực vào mục tiêu xã hội học tập, khơi dậy văn hóa học tập trong toàn dân
Giáo dục
16/09/2025 22:34
Chiều 16/9, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì cuộc làm việc với Ban Thường vụ Hội Khuyến học Việt Nam. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng là Lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và Chính phủ.
