Đào tạo theo Chương trình tiên tiến: Đột phá để đổi mới giáo dục đại học
-
Để đào tạo chất lượng cao theo Chương trình tiên tiến (CTTT), các trường cần có một nền tảng chung chuẩn, nếu không, dù nhập khẩu cả CTTT về cũng có thể bị cái cũ "đồng hóa" hết. Đó là ý kiến của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tại hội thảo sơ kết triển khai đào tạo theo CTTT tại một số trường ĐH của Việt Nam giai đoạn 2008-2015.
![]() |
| Giờ học trên máy của sinh viên ngành địa lý hệ cử nhân khoa học tài năng tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên. |
Ngành không "hot" vẫn khó tuyển sinh
CTTT là các chương trình đào tạo có chất lượng hiện đang được áp dụng giảng dạy ở những trường ĐH có uy tín trên thế giới, đặc biệt ở các nước phát triển. CTTT được "nhập khẩu" để đào tạo tại các trường ĐH của nước ta không chỉ là nội dung, giáo trình, tài liệu mà còn bao gồm cả yêu cầu về đội ngũ giảng viên, phương pháp giảng dạy - học tập và được đào tạo bằng tiếng Anh.
Theo Thứ trưởng Bộ GD- ĐT Bùi Văn Ga, đề án được triển khai thí điểm từ năm 2006 và đến nay đã có 23 trường ĐH trong cả nước hợp tác với 22 trường ĐH trên thế giới (hầu hết nằm trong top 200 theo bảng xếp hạng của US News) để thực hiện 35 CTTT. Hiện tổng số SV theo học 2 khóa đầu của CTTT là 2.130 em. Kết quả học tập của SV cho thấy chất lượng đào tạo CTTT đã được nâng lên, gần như 100% số SV tốt nghiệp có việc làm, được các cơ quan sử dụng đánh giá tốt. Theo kết quả tự đánh giá của các trường đào tạo theo CTTT và đánh giá xếp hạng của Bộ GD-ĐT, Trường ĐH KHTN (ĐH Quốc gia Hà Nội) là đơn vị dẫn đầu trong việc triển khai đào tạo theo CTTT.
Tuy nhiên, với chính Trường ĐH KHTN (ĐH Quốc gia Hà Nội), việc tuyển sinh vẫn là một vấn đề khó khăn. Theo Hiệu trưởng Bùi Duy Cam, một phần là do việc tuyên truyền, quảng bá chưa tốt, một phần SV cho rằng đây là ngành không hấp dẫn, khi ra trường khó kiếm việc làm.
Một số ý kiến e ngại học phí ở mức cao của CTTT là trở ngại lớn cho tuyển sinh. Song theo Phó hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, ông Nguyễn Cảnh Lương: Khó tuyển hay dễ tuyển là do ngành chứ không phải do học phí. Ông Lương lấy ví dụ: CTTT của ngành khoa học vật liệu có học phí chỉ bằng mức đại trà nhưng vẫn vắng SV trong khi ngành điện - điện tử, dù được công bố trước mức học phí cao gấp 3 lần song vẫn có rất đông SV.
"Sống" tốt để làm "đầu tàu"
Kinh phí Nhà nước hỗ trợ cho chương trình còn hạn chế, theo chế độ bình quân nên một số trường đào tạo theo CTTT khối ngành kỹ thuật, công nghệ gặp nhiều khó khăn. Theo Vụ trưởng Vụ GD ĐH Trần Thị Hà: Có nhiều CTTT được các trường triển khai rất dễ tuyển sinh, thu được nhiều tiền, song đó không phải là mục đích chính của CTTT. Các khối ngành chưa có sức hút với sinh viên như kỹ thuật, công nghệ, khoa học cơ bản, nông - lâm… rất cần phải được tập trung đầu tư. Bộ GD-ĐT sẽ có các chính sách hỗ trợ cho các khối ngành này. Tuy nhiên, bà Hà cũng nêu ra một thực tế: chương trình khoa học cơ bản của ĐH KHTN, học phí thấp nhất (1,8 triệu đồng/năm) nhưng được Bộ đánh giá là triển khai tốt nhất. Như vậy, vấn đề quan trọng là cách tổ chức triển khai.
Một trong những hạn chế dễ thấy khác ở các CTTT là đội ngũ giảng viên Việt Nam giảng dạy các môn khoa học cơ bản, cơ sở bằng tiếng Anh còn thiếu và yếu. Việc mời giảng viên nước ngoài tham gia không dễ, phần do kinh phí hạn hẹp, phần do khó khăn về thời gian, các môn học vì thế thường bị động. Hiện, số lượng giảng viên nước ngoài tham gia giảng dạy CTTT khóa tuyển sinh 2006 chỉ đạt trên 50% so với kế hoạch của các trường. Nhiều trường chỉ mời được 30-40% giảng viên nước ngoài tham gia giảng dạy.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận thẳng thắn bay tỏ quan điểm: Bước đầu, khi CTTT còn non yếu, vừa làm, vừa học thì cần có cơ chế đỡ đầu, quan tâm đặc biệt, đầu tư thích đáng. Nhưng cũng vì là CTTT nên về lâu dài chương trình phải "sống" được một cách tự chủ độc lập để trở thành "đầu tàu" kéo những toa tàu khác. Ông cũng nhấn mạnh: Mục tiêu quan trọng của CTTT là tạo điều kiện xây dựng và phát triển một số ngành đào tạo, khoa, trường ĐH mạnh, đạt chuẩn khu vực và quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng cũng như triển khai việc đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục ĐH Việt Nam.
Để có câu trả lời rõ hơn về kết quả của các CTTT, Vụ trưởng Trần Thị Hà cho biết thêm, năm nay 10 CTTT khóa đầu tiên sẽ kết thúc và sẽ được tiến hành đánh giá bởi Mạng lưới chất lượng châu Á - Thái Bình Dương. Cùng với đánh giá kết quả, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng, cần phải đánh giá cả hiệu quả kinh tế và xã hội, trong và ngoài ngành. Trên cơ sở đánh giá kết quả và hiệu quả, quan điểm của Bộ GD-ĐT là sẽ phải nhân rộng để CTTT không phải là hiện tượng cá biệt. Mà muốn được như thế phải tạo được sự đồng hướng về lợi ích của cả sinh viên, giáo viên, nhà trường và xã hội. Đây là bài toán phải được giải trong thời gian tới để CTTT có thể trở thành "đầu tàu" đủ mã lực kéo theo "con tàu" GDĐH như mục tiêu đã đề ra.
Ý kiến bạn đọc
Có thể bạn quan tâm
“Chia sẻ cùng thầy cô”
“Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”
Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục
Chuyện những người “giữ lửa” giáo dục nơi biên viễn
Nâng cao chất lượng bữa ăn cho học sinh bán trú
Lặng thầm gieo chữ, vun trồng tương lai
Cả nước dùng một bộ sách giáo khoa từ năm học 2026 - 2027, đến năm 2030 cấp miễn phí sách giáo khoa
Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin về sắp xếp, sáp nhập các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Tin cùng chuyên mục
Xây dựng văn hoá trường học
Giáo dục
02/10/2025 23:35
Hiện nay, việc xây dựng văn hóa trường học trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh, năng động, sáng tạo, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Những năm qua, Trường Trung học cơ sở (THCS) Tam Đường (xã Bình Lư) luôn làm tốt nội dung này, qua đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh, nâng cao vai trò, vị thế của nhà trường.
Bỏ thi tốt nghiệp THCS: Cần lộ trình chính sách rõ ràng
Giáo dục
02/10/2025 07:12
Việc bỏ kỳ thi và cấp bằng tốt nghiệp Trung học cơ sở được kỳ vọng giúp học sinh giảm bớt áp lực không cần thiết, mở rộng hướng đi sau lớp 9. Tuy nhiên, để chủ trương này phát huy hiệu quả, các chuyên gia cho rằng cần có chiến lược phân luồng thực chất, đổi mới đánh giá và đảm bảo công bằng trong tuyển sinh.
Viết tiếp ước mơ cho học sinh vùng khó
Giáo dục
26/09/2025 09:20
Không để ước mơ đến trường của học sinh nghèo nơi biên cương bị dang dở, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh tích cực triển khai Dự án Cán bộ, chiến sĩ (CBCS) quân đội nâng bước em tới trường. Từ sự quan tâm, sẻ chia của các anh, hàng trăm em nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được tiếp thêm nghị lực, niềm tin để học tập, nuôi dưỡng ước mơ và vươn lên xây dựng tương lai tươi sáng.
Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên
Giáo dục
24/09/2025 08:20
Năm học 2025 - 2026, ngoài cơ sở vật chất trường, lớp, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh đã và đang có nhiều giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giáo viên ở các cấp học với quyết tâm nâng cao chất lượng dạy và học cũng như đảm bảo điều kiện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Tiếp nối những “mùa quả ngọt”
Giáo dục
17/09/2025 14:21
Với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Lai Châu gặt hái được nhiều “quả ngọt”, chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục mũi nhọn tăng. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh được thực hiện nghiêm túc, sáng tạo và linh hoạt tại các cơ sở giáo dục. Các trường học chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào công tác quản lý, giảng dạy và học tập, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
Bộ GD-ĐT sửa đổi, bổ sung một số nội dung các môn học Lịch sử và Địa lý
Giáo dục
16/09/2025 22:44
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nghiên cứu phát triển chương trình, sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục của các môn học theo trình tự quy định hiện hành đối với các môn học: Lịch sử và Địa lý cấp tiểu học và THCS; Địa lý lớp 12; Lịch sử lớp 10 và Giáo dục công dân lớp 10 (Giáo dục kinh tế và pháp luật).
Đổi mới phương thức hoạt động, góp phần thiết thực vào mục tiêu xã hội học tập, khơi dậy văn hóa học tập trong toàn dân
Giáo dục
16/09/2025 22:34
Chiều 16/9, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì cuộc làm việc với Ban Thường vụ Hội Khuyến học Việt Nam. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng là Lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và Chính phủ.
Đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh dự Lễ Khai giảng năm học mới tại Trường Cao đẳng Lai Châu
Xã Hội
05/09/2025 14:21
Sáng 5/9, đồng chí Tống Thanh Hải – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh dự và phát biểu tại Lễ Khai giảng năm học 2025 – 2026 tại Trường Cao đẳng Lai Châu, gắn với kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục .
Tưng bừng khai giảng năm học mới 2025 - 2026
Tin nổi bật
05/09/2025 11:25
Sáng 5/9, Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026 được tổ chức đồng loạt trên toàn quốc theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Chương trình được truyền hình trực tiếp và kết nối đến tất cả các cơ sở giáo dục, đào tạo trong cả nước với 1,6 triệu thầy, cô giáo và 26 triệu học sinh, sinh viên tham dự. Sự kiện đồng thời là dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục, nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo (28/8/1945 - 28/8/2025).
Chính phủ quy định 14 đối tượng được miễn học phí
Giáo dục
05/09/2025 06:37
Chính phủ ban hành Nghị định số 238/2025/NĐ-CP ngày 3.9.2025 quy định về chính sách học phí, miễn, giảm, hỗ trợ học phí, hỗ trợ chi phí học tập và giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Nghị định quy định 14 đối tượng được miễn học phí, cụ thể:
Vững tin bước vào năm học mới
Giáo dục
29/08/2025 08:13
Cùng với các địa phương trong cả nước, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh chủ động, tích cực triển khai công tác chuẩn bị cho năm học mới 2025-2026, đến nay đã cơ bản hoàn tất và sẵn sàng cho ngày khai giảng. Hiện, các nhà trường vẫn đang phối hợp huy động học sinh ra lớp; tuyên truyền, vận động phụ huynh chuẩn bị đầy đủ sách giáo khoa, vở viết, đồ dùng học tập cho con em.
Điểm chuẩn Trường đại học Sư phạm Hà Nội cao nhất 29,06 điểm
Giáo dục
24/08/2025 12:55
Căn cứ kết quả xét tuyển và kết quả 10 vòng lọc ảo toàn quốc, Hội đồng tuyển sinh Trường đại học Sư phạm Hà Nội đã xác định điểm chuẩn trúng tuyển vào các ngành đào tạo đại học hệ chính quy năm 2025.
