Sùng Phài được sáp nhập từ xã Sùng Phài (huyện Tam Đường) với xã Nậm Loỏng (thành phố Lai Châu) vào tháng 3/2020. Khi ấy, toàn xã có gần 1.000 hộ dân sinh sống tại 3 bản, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông và Dao. Không chỉ tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao mà một bộ phận Nhân dân do thói quen sinh hoạt (chưa chú trọng vệ sinh, cải tạo khuôn viên nhà ở, chuồng nuôi gia súc bố trí gần nhà, không sử dụng nhà vệ sinh…) đã ảnh hưởng đến thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới của xã.

Với phương châm “xây dựng nông thôn mới, người dân và cộng đồng là chủ thể”, môi trường là một trong những tiêu chí được cấp ủy Đảng, chính quyền và các đoàn thể xã đặc biệt quan tâm, lãnh chỉ đạo thực hiện. Vậy nên, rất nhiều giải pháp được đồng bộ triển khai thực hiện. Đó là, Đảng ủy xã giao các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ phụ trách bản, cùng các đoàn thể thường xuyên, trực tiếp xuống bản vận động, hướng dẫn Nhân dân vệ sinh đường nội bản, khuôn viên hộ gia đình (2 lần/tháng); xây dựng cảnh quan khu dân cư xanh, sạch, đẹp.

Chỉ đạo ký cam kết bảo vệ môi trường đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, sản xuất, chăn nuôi trên địa bàn. Tăng cường kiểm tra, giám sát và phát huy vai trò của Nhân dân trong giám sát việc bảo vệ môi trường. Thành lập và duy trì hoạt động tổ vệ sinh môi trường tự quản tại các bản.

Nhân dân bản Gia Khâu 1, xã Sùng Phài dọn dẹp vệ sinh khu dân cư.

Đưa phong trào “nhà sạch, vườn đẹp” được UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam xã triển khai (tháng 5/2019) đi vào chiều sâu, tạo sự lan tỏa trong toàn xã, xã Sùng Phài thành lập Ban Chỉ đạo “nhà sạch, vườn đẹp” xã (gọi tắt là BCĐ phong trào xã); xây dựng, ban hành quy chế hoạt động, giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên. Theo đó, các chi bộ bản đã đưa chỉ tiêu “nhà sạch, vườn đẹp” thành nhiệm vụ chính để chỉ đạo và phấn đấu hoàn thành kế hoạch đề ra. Chính quyền bản tổ chức cho các gia đình đăng ký thực hiện phong trào trên tinh thần chung “nhà dễ làm trước, nhà khó làm sau” (mỗi bản xây dựng 2 đến 3 nhà mẫu, từ đó nhân rộng).

Với vai trò là cơ quan thường trực, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã tham mưu BCĐ phong trào xã lãnh, chỉ đạo triển khai thực hiện; phối hợp với các tổ chức đoàn thể tổ chức lồng ghép với các phong trào, cuộc vận động của đoàn, hội. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên là người địa phương, cán bộ bản trong cải tạo khuôn viên, trồng thêm cây ăn quả, cắt tỉa hàng rào, xây dựng cổng nhà; làm nhà tiêu hợp vệ sinh, xây dựng chuồng nuôi gia súc xa nơi ở. Đặc biệt, xây dựng mới, sửa chữa nhà ở theo nếp nhà truyền thống và tiện nghi. Nhờ đó, riêng năm 2021, toàn xã đã có 283 hộ đăng ký tham gia thực hiện phong trào.

Ủy ban MTTQ Việt Nam xã cũng phối hợp với UBND xã tổ chức chấm điểm, trao giải Hội thi “nhà sạch, vườn đẹp”. Với nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp điều kiện thực tế địa phương, tạo phong trào thi đua sôi nổi trong xây dựng nhà mới, cải tạo khuôn viên, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh tại các bản của xã.

Ấn tượng của chúng tôi khi đến thăm nhà của ông Giàng A Páo ở bản Cư Nhà La là cảnh quan sân, vườn sạch sẽ, thoáng mát. Bên trong ngôi nhà gỗ khang trang, đồ dùng sinh hoạt được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp. Chuồng nuôi gia súc được làm xa nhà. Ông Páo chia sẻ: “Gia đình đông người, để thay đổi thói quen không dễ, nhất là cần những chi phí khá lớn để hoàn thiện các công trình thiết yếu. Sau khi bàn tính, đầu năm 2021, gia đình tôi quyết định đăng ký tham gia. Tôi vận động con, cháu không bỏ rác bừa bãi, làm sạch cỏ sân vườn và trồng cây ăn quả. Đồng thời, làm chuồng nuôi trâu xa nhà ở. Cuối năm 2021, gia đình tôi vinh dự là 1 trong 13 hộ dân của xã được UBND xã Sùng Phài tặng Giấy khen vì có thành tích trong thực hiện phong trào “nhà sạch, vườn đẹp” năm 2021”.

UBND xã Sùng Phài tặng Giấy khen cho các gia đình tiêu biểu trong phong trào “nhà sạch, vườn đẹp”.

Sau 3 năm triển khai thực hiện phong trào, đến nay, xã Sùng Phài đã có tổng số 336/967 hộ gia đình đạt tiêu chuẩn nhà sạch, vườn đẹp. Với sự chung tay, đồng lòng của toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, trong đó có hiệu ứng lan tỏa từ phong trào “nhà sạch, vườn đẹp”, hết năm 2021, xã Sùng Phài cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới. Nổi bật là thu nhập bình quân đạt 36 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 9,5%.

Những kết quả đạt được tạo cơ sở quan trọng để trong năm 2022, BCĐ phong trào xã Sùng Phài tiếp tục nhân rộng mô hình, phấn đấu năm 2025 đạt trên 50% số hộ gia đình đạt tiêu chuẩn nhà sạch, vườn đẹp.