Trong những chuyến công tác lên các xã vùng biên tại 4 huyện: Phong Thổ, Mường Tè, Nậm Nhùn, Sìn Hồ, không khó để chúng tôi gặp hình ảnh của những người lính quân hàm xanh phát tờ rơi cho người dân tại các phiên chợ, buổi họp bản; cuộc trò chuyện tại hộ, nhóm hộ gia đình. Nói chuyện với đồng bào, cán bộ, chiến sĩ biên phòng đều tươi cười, vui vẻ, niềm nở giải thích từng chút một cho bà con. Những ai không hiểu được tiếng phổ thông, có cán bộ là người dân tộc phiên dịch lại cho bà con dễ nhớ, dễ hiểu và làm theo.

Với phương châm “gần dân, sát cơ sở”, thực hiện khẩu hiệu hành động “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, BĐBP tỉnh thực hiện tốt “3 bám, 4 cùng” với nhân dân. Đặc biệt, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh chỉ đạo các đồn biên phòng triển khai các mô hình “dân vận khéo”. Trong đó, chú trọng giúp dân phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo; giúp học sinh có hoàn cảnh khó khăn viết tiếp ước mơ đến trường. Hằng năm tổ chức các chương trình “Xuân biên phòng, ấm lòng dân bản”, “Ngày hội Biên phòng toàn dân”; các hoạt động thiện nguyện gắn kết tình quân - dân.

Nhằm phát huy sức mạnh nội lực từ nhân dân góp phần gìn giữ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, 13 đồn biên phòng phụ trách 22 xã biên giới trên địa bàn tỉnh đã lan toả mạnh mẽ phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” theo tinh thần Chỉ thị số 01/2015/CT-TTg ngày 9/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ; phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh, trật tự xóm bản khu vực biên giới” của Bộ Tư lệnh BĐBP. Đồng thời phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín, trưởng dòng họ ở các xã biên giới. Tăng cường cán bộ Đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã biên giới; cử đảng viên tham gia sinh hoạt tại chi bộ bản và phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới...

Đến nay, trên địa bàn 44 bản tại 22 xã biên giới của 4 huyện đã và đang duy trì hiệu quả 203 tổ tự quản an ninh trật tự bản với 1.229 thành viên; 88 tổ, 650 thành viên đăng ký tham gia tự quản 241,135km đường biên giới, 77 mốc quốc giới, 2 công trình biên giới; 282 đảng viên phụ trách 1.590 hộ gia đình ở khu vực biên giới. Thực hiện chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn Biên phòng”, các Đồn đang hỗ trợ 57 học sinh, nhận nuôi trực tiếp tại đơn vị 7 học sinh với tổng kinh phí hơn 772 triệu đồng. Các mô hình dân vận khéo tại cơ sở: “Tay kéo Biên phòng”, “Lũy tre biên thùy”, “Hũ gạo tình thương”, “Tiết học vùng biên”, “Vườn rau cho bé”… đã và đang phát huy hiệu quả rất tốt, giúp cho nhân dân, học sinh vùng biên có điều kiện sống tốt hơn.

Đường biên giới kéo dài với nhiều đường mòn, lối mở - đây là điều kiện thuận lợi để tội phạm lợi dụng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như: buôn bán ma tuý; gian lận thương mại, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng; đưa người xuất nhập cảnh trái phép; buôn bán phụ nữ, trẻ em... Để mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh chỉ đạo các Đồn Biên phòng , các phòng ban phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, quân sự, cấp uỷ, chính quyền địa phương tăng cường công tác đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trên biên giới; kiên quyết đấu tranh phòng chống các loại tội phạm, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện biên giới vững mạnh.

Trong những chuyến công tác tại khu vực biên giới, chúng tôi có dịp được đi tuần tra cùng với người lính quân hàm xanh, lực lượng dân phòng và bà con. Có đi mới thấu hiểu, việc tuần tra trên biên giới không hề đơn giản. Không chỉ có những cung đường đi vất vả giữa ngày nắng gắt hay buổi sương mù giăng kín lối mà còn là buổi đêm giá rét, họ vẫn băng rừng, lội suối để kiểm tra những vật thể lạ trên suối, trên rừng. Xung quanh họ là những mối nguy hiểm khó lường luôn rình rập. Vậy nhưng, người lính “Bộ đội Cụ Hồ” và người dân vùng biên vẫn kiên cường vượt khó, vững chắc tay súng để bảo vệ an ninh biên giới.

Nhằm giữ vững chủ quyền lãnh thổ quốc gia, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, BĐBP tỉnh tích cực duy trì công tác đối ngoại. Trên quan điểm đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước Việt Nam “Độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng”; mối quan hệ hợp tác đối ngoại giữa 2 nhà nước Việt Nam - Trung Quốc, 2 tỉnh Lai Châu (Việt Nam) - Vân Nam (Trung Quốc) được xây dựng từ bao năm qua, BĐBP tỉnh chú trọng thực hiện nghiêm túc các văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc và các thoả thuận song phương đã ký. Chỉ đạo 13 Đồn Biên phòng thiết lập, duy trì quan hệ đối ngoại với các đơn vị đối đẳng thuộc lực lượng Công an, Quân đội phía Trung Quốc.

Song song với đó, BĐBP tỉnh tăng cường các hoạt động kết nghĩa, giao lưu giữa các cụm dân cư và các hoạt động xuất, nhập cảnh thăm thân, trao đổi hàng hoá của nhân dân hai Bên biên giới. Đến nay, các Đồn Biên phòng  đã phối hợp với các lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới đối đẳng phía Trung Quốc tổ chức kết nghĩa 6 cặp “Đồn - Trạm hữu nghị, cửa khẩu hài hòa”, “Đồn - Trạm hữu nghị, biên giới bình yên”; tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức kết nghĩa 1 cặp cụm dân cư hai bên biên giới.

Tính riêng trong năm 2023, lực lượng BĐBP tỉnh đã tổ chức tuần tra, kiểm soát đường biên, mốc quốc giới được 627 lần với 3.642 lượt cán bộ, chiến sĩ BĐBP và 1.254 lượt dân quân tham gia. Tuần tra liên hợp chấp pháp 14 lần, 728 lượt cán bộ, chiến sĩ hai bên tham gia. Thu thập, xử lý 430 tin tố giác tội phạm, trong đó 205 tin có giá trị. Chủ trì, phối hợp bắt 41 vụ, 50 đối tượng về hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy; thu giữ 3 bánh heroin, 0,456 kg heroin…

Với nhiều giải pháp triển khai đồng bộ của BĐBP tỉnh, cùng sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành, đồng thuận, góp sức của nhân dân khu vực biên giới đã góp phần giữ chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Đồng bào các dân tộc vùng biên yên tâm phát triển kinh tế, vượt khó thoát nghèo, cùng xây dựng quê hương Lai Châu ngày càng giàu đẹp.