Trước thời điểm năm 2005, với những ai từng đặt chân đến thị xã Lai Châu đều nhận thấy một thị xã còn nhiều khó khăn, thiếu thốn; cơ sở hạ tầng hạn chế; các hoạt động thương mại còn trầm lắng, thiếu vắng những hệ thống siêu thị, nhà hàng, khách sạn; dân cư thưa thớt... Tuy nhiên, nếu trở lại thành phố Lai Châu vào thời điểm này, chắc hẳn sẽ ngạc nhiên vì sự phát triển nhanh chóng, thay đổi diện mạo của một thành phố trẻ tự tin trên con đường hội nhập và phát triển, điều đó được thể hiện rõ trên bức tranh tổng thể về kinh tế - xã hội của thành phố.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2013 đạt 23%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng thương mại dịch vụ, công nghiệp - xây dựng, giảm tỷ trọng ngành nông - lâm nghiệp. Đến nay, tỷ trọng ngành Thương mại, dịch vụ trong GDP là 52%, công nghiệp - xây dựng 42%, nông - lâm nghiệp 6%; thu nhập bình quân đầu người năm 2013 đạt 23 triệu đồng/người (tăng gần 4 lần so với năm 2005).

Một góc thành phố Lai Châu. Ảnh: Tuấn Hùng.

Hoạt động thương mại – dịch vụ trên địa bàn ngày càng mở rộng và phát triển, đã và đang thích ứng với sự phát triển của kinh tế thị trường hàng hóa phong phú, đa dạng, đáp ứng được nhu cầu sản xuất và đời sống Nhân dân, góp phần ổn định giá cả thị trường, thúc đẩy sản xuất phát triển. Rõ nét nhất là hệ thống chợ trên địa bàn (với 8 chợ) đảm nhiệm tốt vai trò lưu thông hàng hóa, kích thích sản xuất phát triển và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân. Đồng thời vừa là nơi thể hiện những giá trị tinh thần của đồng bào các dân tộc vùng cao.

Bên cạnh đó, hệ thống siêu thị, cửa hàng tiếp tục được mở rộng và phát triển, đã làm tốt vai trò giao thương và định hướng tiêu dùng cho người dân, tạo được sự “sầm uất” của đô thị. Giá trị sản xuất hàng hóa ngành dịch vụ - thương mại giai đoạn 2010 - 2013 đạt 238,98 tỷ đồng, tốc độ tăng bình quân 24,35%/năm.

Các ngành sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ngày càng được mở rộng, đến nay trên địa bàn thành phố có 580 cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, tập trung chủ yếu vào các ngành như: khai thác vật liệu xây dựng, gia công cơ khí, sửa chữa, lắp ráp, chế biến lương thực, thực phẩm, các sản phẩm từ chè (tăng 2,5 lần so với năm 2005).

Các ngành nghề truyền thống địa phương bước đầu được khôi phục và phát triển; đã hình thành rõ nét một số tổ hợp, xưởng sản xuất như: tổ hợp cơ khí, xưởng chế biến gỗ, may mặc… góp phần tạo việc làm, thu nhập cho người lao động và đóng góp ngân sách cho nhà nước. Giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tăng trung bình hằng năm 19,87%.

Công tác quy hoạch, xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị được đầu tư xây dựng đồng bộ theo phong cách hiện đại mang đậm nét riêng của địa phương. Các khu dân cư đô thị mới được quy hoạch và xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại; nhiều công trình phục vụ dân sinh như: hệ thống bệnh viện; trường học; các công trình công cộng được quan tâm đầu tư đáp ứng nhu cầu của Nhân dân trên địa bàn.

Hệ thống giao thông được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh gồm 37 tuyến đường, với tổng chiều dài 92,397km, trong đó có Đại lộ Lê Lợi là đường trục chính trung tâm với chiều dài 1,5km, rộng 60m… đáp ứng cơ bản nhu cầu đi lại, học tập, mua bán, giao lưu kinh tế, văn hóa của Nhân dân với các tỉnh, thành trong khu vực. Đồng thời mở ra cơ hội mới cho tiềm năng phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp.

Các công trình phục vụ dân sinh như cấp nước, điện chiếu sáng và hệ thống thông tin liên lạc từng bước được đầu tư xây dựng hoàn thiện. Đến nay có trên 80% hộ dân được sử dụng nước sạch, 100% hộ có điện thắp sáng, 100% tuyến đường chính được lắp điện chiếu sáng, 85% ngõ hẻm được chiếu sáng.

Sản xuất nông, lâm nghiệp đạt kết quả khá rõ nét như: hình thành một số vùng chuyên canh chè, vùng chuyên canh hoa, rau, màu, thực phẩm, nhiều mô hình trang trại vừa và nhỏ có giá trị kinh tế và chất lượng cao, giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân trên một đơn vị diện tích đạt 41,5 triệu đồng/ha/năm, riêng vùng chuyên canh đạt 130 triệu đồng/ha/năm.

Các mặt văn hóa  - xã hội có nhiều chuyển biến: đến nay trên địa bàn thành phố có 34 trường, 340 lớp với tổng số 8.730 học sinh; chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên, chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn được nâng cao qua từng năm, đã  có 13 trường đạt chuẩn quốc gia.

Cơ sở hạ tầng y tế từng bước được đầu tư theo hướng đồng bộ, hiện đại. Từ chỗ chỉ có 1 bệnh viện tuyến huyện, đến nay trên địa bàn thành phố có 13 công trình y tế cấp tỉnh; 1 Trung tâm Y tế thành phố; 7 cơ sở y tế tuyến xã, phường; 21 cơ sở y tế ngoài công lập và 26 cơ sở y dược trong khu vực nội thị, trong đó có Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu với 300 gường bệnh; Bệnh viện Lao phổi; Bệnh viện Y học cổ truyền đáp ứng không chỉ nhu cầu khám chữa bệnh cho Nhân dân trên địa bàn thành phố mà còn của toàn tỉnh Lai Châu và những khu vực lân cận.

Các chính sách an sinh xã hội được quan tâm chăm lo và thực hiện có hiệu quả, nhất là công tác xóa đói giám nghèo, giải quyết việc làm cho người lao động, đến nay tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 1,86%, giảm 11,8% so với năm 2004. Đời sống vật chất tinh thần của Nhân dân từng bước được cải thiện.

Công tác quốc phòng – an ninh tiếp tục được tăng cường, củng cố; gắn kết chặt chẽ việc xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân với thế trận an ninh nhân dân với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thực hiện có hiệu quả các chương trình quốc gia về phòng chống tội phạm; phòng, chống, kiểm soát ma tuý, giải quyết các tai, tệ nạn xã hội, kiềm chế tội phạm gắn với các phong trào quần chúng “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Tình hình an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn ổn định và giữ vững.

Với sự cố gắng nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đoàn kết đồng thuận, nhất trí của các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn, ngày 01/02/2012, thị xã Lai Châu được Bộ Xây dựng công nhận thị xã Lai Châu là đô thị loại 3. Đến ngày 27/12/2013 được Thủ tướng Chính phủ ký Nghị quyết số 131/NQ-CP về việc thành lập thành phố Lai Châu thuộc tỉnh Lai Châu.

Với sự cố gắng, nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở, chắc chắn trong giai đoạn mới thành phố Lai Châu sẽ gặt hái nhiều thành công trên con đường hội nhập và phát triển, thực sự trở thành thành phố sáng, xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại và đậm đà bản sắc dân tộc, xứng đáng với vị thế là trung tâm hành chính, chính trị, văn hóa, xã hội của tỉnh Lai Châu, trở thành một đô thị có tính chất trung tâm của khu vực miền núi Tây Bắc.