Chiếc bình thời Càn Long được bán tại London được cho là đã rời khỏi Trung Quốc khoảng 150 năm trước.

Tại một nhà đấu giá nhỏ ở London, chiếc bình gốm Trung Hoa có từ thế kỷ 18 đã được bán với giá 43 triệu bảng Anh (tương đương 66 triệu USD), thêm cả phí và tiền hoa hồng nữa là 53 triệu bảng. Số tiền này cao gấp 40 lần so với ước tính ban đầu.

Còn tại Hong Kong, có người đã chi gần 17 triệu USD để sở hữu một cặp sếu bằng gốm tráng men cao khoảng 1,5 mét. Cặp sếu này được cho là quà tặng của một vị hoàng đế Trung Hoa hồi thế kỷ 18 cho người con trai.

Một nhà sưu tập Hong Kong khác cũng trả 32 triệu USD cho một chiếc bình hoa Trung Quốc có từ thế kỷ 18.

Năm ngoái, người ta cũng thường xuyên chứng kiến những số tiền khổng lồ được chi ra cho các tác phẩm nghệ thuật và đồ tạo tác Trung Hoa. Các nhà phân tích cho rằng sự phục hồi sau thời kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới đã khiến tầng lớp giàu có mới nổi đổ xô đến các nhà đấu giá.

Trung Quốc đã không thể đòi lại hai báu vật này.

Theo nhà sử học Zhang Lifan, tham gia đấu giá cổ vật Trung Hoa tại Hong Kong, London hay các nơi khác là các nhà đầu tư, chứ không phải là các nhà sưu tập: “Một số là những người mới giàu lên, họ mua cổ vật để khoe sự giàu có của mình. Một số lại là những người theo chủ nghĩa dân tộc. Họ muốn mua lại cổ vật từ hải ngoại để mang về Trung Quốc, nhưng đó chỉ là số ít.”

Ma Weidu, một nhà sưu tầm có tiếng tại Trung Quốc, cho biết: “Đa số những giá cao nhất lại được trả cho những đồ vật bình thường. Phải mất thời gian rèn luyện thì người ta mới có khả năng thẩm định cổ vật. Trước đây, các nhà sưu tập là những người hiểu biết. Còn ngày nay, giới sưu tập lại là những người giàu có, có người thậm chí còn không đọc nổi phần chữ viết trên các bức tranh, nhưng họ vẫn mua. Lĩnh vực này không còn là văn hóa nữa mà là tư bản. Nó giống như một trận chiến, ai mạnh là người đó thắng.”

Hoạt động đấu giá cổ vật tại Trung Quốc chỉ thực sự bắt đầu từ 15 năm trước. Trong 5 năm vừa qua, hoạt động này đã diễn ra khá nhộn nhịp, nhưng đây không phải là một thị trường rộng lớn. Ông Ma cho biết, Trung Quốc không có nhiều cổ vật như các nước phương tây, một phần là vì rất nhiều cổ vật đã bị thất lạc hoặc hư hỏng trong những thời kỳ đất nước loạn lạc trước đây. Đó là lý do tại sao khi có thêm người tham gia mua bán thì lĩnh vực này lại mau chóng trở nên đông đúc.

Jonathan Stone, Giám đốc điều hành nhà đấu giá Christie’s tại Hong Kong, cho biết mùa đấu giá này, tỷ lệ người mua đến từ Trung Quốc đại lục đã tăng từ 40% năm 2009 lên đến 51% trong năm nay. Giá trị toàn thị trường đã tăng lên đáng kể, do vậy, giá trị từ các vụ mua bán của khách hàng đến từ đại lục đã cao hơn 250% so với năm trước đó.

“Theo tôi, tại Trung Quốc, người ta thực sự mong muốn mua lại văn hóa của chính mình, những thứ vốn bị phân tán khắp thế giới trong hàng trăm năm. Nhưng không chỉ có người Trung Quốc. Trên hết, người phương tây cũng tha thiết muốn sở hữu những tác phẩm nghệ thuật Trung Hoa đặc sắc”, ông nhận định.

Qin Jie, thành viên của Hiệp hội các nhà sưu tầm Trung Quốc, cho rằng: “Khi người châu Á giàu lên, họ bắt đầu quan tâm đến lịch sử của mình. Họ muốn làm phong phú cuộc sống của mình bằng những tác phẩm nghệ thuật cổ.”