Phóng viên Tô Anh Hải của Báo Yên Bái (thứ 2 từ phải qua) cùng thành viên của Câu lạc bộ tuổi trẻ vì biển đảo quê hương tập văn nghệ cùng các chiến sỹ hải quân trên đảo Song Tử Tây.

Tôi xin cảm ơn sự phối hợp trong công tác tuyên truyền hết sức kịp thời, hiệu quả của Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái và Cục Chính trị Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân Việt Nam! Xin cảm ơn những người đã giúp đỡ mình để được có mặt trên con tàu Kiểm ngư Việt Nam mang số hiệu KN490 thăm quần đảo Trường Sa; được hòa mình với đất trời, biển đảo quê hương trong hơi thở mùa xuân ngập tràn niềm vui sống! Để đến hôm nay, khi đã về với cuộc sống thường nhật, với công việc bận rộn được gần 3 năm nhưng trong lòng tôi, cảm xúc về Trường Sa vẫn còn tươi nguyên; hình ảnh về vùng đất, con người, về biển trời trong mỗi sớm bình minh, mỗi chiều hoàng hôn, cả trong mỗi cơn giông khi ẩn khi hiện, khi xa, khi gần…

Tôi rất may mắn được góp mặt trong đoàn công tác làm nhiệm vụ thay, thu quân dịp cuối năm 2019, đến thăm và làm việc tại các đảo thuộc quần đảo Trường Sa trong chuyến hải trình kéo dài hơn 20 ngày đêm. 

Niềm vui đến song hành cùng những lo lắng bởi nhiều thông tin truyền nhau rằng chuyến đi sẽ rất vất vả, nào là say sóng, nào là thiếu thốn đủ điều về cơ sở vật chất, sự khắc nghiệt của biển khơi hay hành trình trên biển luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro… Nhưng tôi cũng như nhiều thành viên khác trong đoàn thật sự an tâm khi con tàu sẽ đưa mình ra với đảo là chiếc tàu KN 490 được trang bị hiện đại, đầy uy lực, sẵn sàng "đạp" sóng dữ để đưa chúng tôi ra với Trường Sa - miền đất xa xôi và thiêng liêng của Tổ quốc.

Chúng tôi lần lượt đi qua 7 đảo, 14 điểm đảo của quần đảo Trường Sa. Ngay từ khi mới tiếp cận đảo đầu tiên là Song Tử Tây, hình ảnh khu đảo nổi đầu tiên này cho tôi cảm xúc thật mạnh mẽ. Một trạm gác lẻ loi giữa mênh mông biển trời, bốn bề chỉ là một màu xanh ngút ngàn của biển trời bao la.

Thời tiết khi chúng tôi đặt chân đến đảo được cho là thuận lợi, nhưng ai cũng cảm nhận được cái khắc nghiệt bởi nắng rát quyện với mùi chát mặn của biển khơi, "mùa mưa bão thì khủng khiếp lắm, nước phủ trắng xóa, xông vào tận giường ngủ của anh em” - đấy là những câu đầu tiên chúng tôi nghe được khi đặt chân lên đảo. 

Nhưng có lẽ khắc nghiệt nhất ở nơi này chính là sự đơn độc, đôi khi chỉ là một ánh đèn nhấp nháy từ xa của tàu cá ngư dân cũng khiến các chiến sĩ reo mừng như bắt được hình bóng của đất liền. Sự đơn độc trên từng ánh mắt, từng tiếng reo mừng, sự đơn độc giữa biển khơi chỉ bốn bề là sóng, "nay da em nâu tươi màu suy nghĩ, nhớ ngày phượng nở hai đứa hẹn mùa thi”, khúc hát chưa tròn câu mà mắt đã đỏ hoe. Những người lính đảo không bao giờ khóc! Đó chỉ là giây phút bồi hồi xúc động mỗi lúc nhớ quê nhà, nhớ những người thân yêu. 

Đến mỗi đảo, điểm đảo trên Quần đảo Trường Sa, chào đón chúng tôi bao giờ cũng là Lễ thượng cờ trang nghiêm, có lẽ đó là những lần tôi được hát Quốc ca bằng tất cả nội lực của mình, cảm nhận sự thiêng liêng trong từng ca từ của bài Tiến quân ca hùng tráng, cảm nhận màu đỏ tươi của lá Quốc kỳ tung bay giữa bầu trời xanh trong vắt chính là màu máu của bao thế hệ đã ngã xuống nơi miền đất đầu sóng ngọn gió đầy nghiệt ngã này. 

Điều khiến tôi ngỡ ngàng khi bước chân lên các đảo chính là những công trình được xây dựng với những khối bê tông to lớn tạo nên bờ đê vững chãi ôm lấy bờ đất, hệ thống cánh quạt gió rất hiện đại vươn lên đầy sức sống, ẩn trong những tán xanh là màu ngói đỏ nhấp nhô, cả khu đảo nhìn từ xa có dáng dấp của một khu đô thị đặc trưng vùng biển đảo đang trong thời kỳ đầu dựng xây đầy triển vọng.

Công trình kiến trúc được xây dựng trên các đảo tuy không gây sự chú ý về quy mô và kiểu dáng, nhưng tất cả để lại trong tôi ấn tượng thật sâu sắc. Đây cột mốc chủ quyền sừng sững uy nghi giữa đất trời; kia đài tưởng niệm được tạo nên từ những khối đá với nét chạm khắc tinh tế, Tượng đài thờ Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn. 

Khu trạm xá với những trang thiết bị rất hiện đại đảm bảo việc chăm sóc sức khỏe cho cư dân trên đảo và sẵn sàng ứng cứu mọi ngư dân trong các tình huống khẩn cấp. Ngôi trường được đầu tư xây dựng từ Quỹ học bổng Vừ A Dính, tuy chỉ vỏn vẹn có hơn chục em học sinh, từ lớp 1 đến lớp 5 ngồi chung, các thầy giáo chia ra các góc riêng để dạy nhưng vẫn đủ đầy với mái ngói tường xanh và rộn ràng tiếng ê a của các em nhỏ… Tất cả đều thật thiêng liêng và đáng kính, đáng tự hào. 

Cư dân trên đảo là những cặp vợ chồng vẫn còn trong độ tuổi thanh xuân tình nguyện ra đây lập xóm. Khu xóm là những dãy nhà liền kề được xây dựng kiên cố, đường được đặt tên với hàng cây bàng vuông, cây mù u thẳng tắp. Họ sống trong ngôi nhà được thiết kế theo lối kiến trúc nông thôn nhưng khá tiện nghi, nhà có 2 gian, gian dành để ở, gian dành để sinh hoạt, tiếp khách và thờ cúng, khu trồng rau và nuôi gia cầm. 

Khi chúng tôi đến thăm, chủ nhà đã chuẩn bị rất chu đáo trà nước, kẹo bánh, ai cũng hồ hởi ra tận cổng đón khách đến chơi; bầy trẻ xúm xít, đến chú chó con thấy khách lạ cũng quẫy đuôi liên hồi. Cứ thế, những câu chuyện kể về cuộc sống thường nhật, những nếp sinh hoạt xen lẫn nỗi nhớ đau đáu về quê nhà làm cho không khí cuộc trò chuyện khi sôi động, lúc lại trở nên trầm lắng. 

Điều đặc biệt là trên đảo, tuy không quá đông cư dân sinh sống nhưng tín ngưỡng vẫn là một phần không thể thiếu. Ngôi chùa nhỏ được xây dựng ở một nơi rất trang trọng, với vẻ trang nghiêm, trầm mặc ẩn mình sau hàng cây phong ba xanh mướt, tiếng kinh kệ hòa quyện với khói hương trầm mang lại sự bình yên trên đảo đến lạ. 

Thầy và trò Trường Tiểu học đảo Song Tử Tây tập thể dục, rèn luyện sức khỏe. 

Ấn tượng nhất là những gương mặt rám nắng của các chiến sĩ trẻ, nụ cười tươi ẩn chứa bao nỗi niềm: "Cuộc sống ngoài này đủ đầy lắm anh chị ơi! Ngoài các ca trực, chúng em được tham gia nhiều hoạt động thể thao, văn nghệ. Phong ba bão táp không làm chúng em nản chí, chỉ có nỗi nhớ đất liền luôn canh cánh” - lời tâm sự bộc bạch đến chân thành, câu nói cứ ám ảnh tôi mãi trong suốt hành trình.

Chúng tôi lần lượt đi qua những khu đảo: Nam Yết, Sinh Tồn Đông, Đá Nam, Đá Thị, Sơn Ca… tất cả dường như có chung một kiểu kiến tạo với trạm gác trông thật uy nghiêm, bao quanh cũng vẫn là nước, mọi hướng nhìn đều bắt gặp màu xanh của trời, màu của đất nâu chỉ vỏn vẹn nằm trong những chiếc khay, thùng nhỏ dùng để trồng rau xanh, một gốc hoa phong ba đặt ở phòng làm việc mang lại chút cỏ cây cho khu đảo. Khi thủy triều xuống, bãi chìm nổi lên với những dáng hình huyền diệu, chiếc thuyền chài neo đậu bến bình yên. 

Đến giờ, tôi đã thấm hiểu nghĩa của từ "chìm” - tên gọi của các đảo chìm, cái phần bãi chìm sâu trong biển khi thủy triều lên cao luôn có sự sống của những rặng san hô cùng với nhiều loài hải sản sinh sôi, nảy nở, tràn đầy sức sống như ý chí mãnh liệt ẩn chứa bên trong những con người bình dị với nước da sạm nắng kia; chìm sâu trong tâm khảm của mỗi chiến sĩ hải đảo xa xôi chính là nỗi đau đáu luôn hướng về quê nhà và chìm sâu trong tâm trí của mỗi người dân Việt Nam chính là tình yêu quê hương đất nước nồng nàn, mãnh liệt. 

Chiến sĩ trẻ canh giữ cột mốc chủ quyền trên đảo Nam Yết. 

Ở mỗi nơi đến, chúng tôi đều được chia tay với món quà là những cành hoa được làm từ ốc biển, lung linh sắc màu và chan chứa tình yêu của những người mang sứ mệnh gác biển. Giờ đây, vẫn như vọng về mãi trong tôi tiếng thì thầm của sóng, tiếng lao xao của gió, tiếng ê a của trẻ, tiếng hát trong veo và cả tiếng đàn ghi-ta của những người lính đảo… Tôi đã hơn một lần cảm nhận, nghe thấu những thanh âm của dặm dài nỗi nhớ kia. Cảm xúc này chắc chắn mãi đọng lại trong tôi, trong tất cả những ai một lần được tâm tình với biển đảo quê hương.

Tin tưởng rằng, mối quan hệ bền chặt, gắn bó và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong công tác tuyên truyền giữa Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Yên Bái với Cục Chính trị Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân sẽ ngày càng phát triển lên tầm cao mới để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền về biển đảo quê hương, để ngày càng có nhiều người được đến thăm Trường Sa, Hoàng Sa và mang về những cảm xúc mãnh liệt như chúng tôi từng được có, góp sức đẩy mạnh tuyên truyền, lan tỏa tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi người dân Việt Nam.