Người dân bản Thèn Thầu chăm sóc sa nhân tím.

Nương trồng sa nhân tím của người dân bản Thèn Thầu xa chừng 4km. Cùng đi với chúng tôi có cán bộ xã và người dân trong bản. Đang là mùa khô nhưng do đường mòn dốc cao, cua gấp nên nhiều lúc xe phải chậm lại. Càng đến gần nương sa nhân trời càng lạnh, nhất là khi sương mù ùa về mang theo rét buốt vùng cao. Trưởng bản Lý Kin Lùng chia sẻ: Trước đây, chúng tôi nghĩ nơi đây có tán rừng che phủ khó trồng được loại cây có giá trị. Do đó, nhiều khu đất màu mỡ không sử dụng để lãng phí. Khi biết có thể tận dụng bóng râm dưới tán rừng sản xuất để canh tác cây sa nhân tím, một số hộ tự tìm mua về trồng. Năm 2018, xã triển khai dự án trồng sa nhân, số gia đình tham gia tăng lên.

Gia đình ông Lùng cũng trồng 2ha sa nhân tím. Thời điểm này, gia đình ông đang tích cực chăm sóc nhằm kích thích cây phát triển chuẩn bị ra hoa, bói quả vào tháng 3, 4 sang năm. Cũng theo ông Lùng, so với các loại cây khác, trồng sa nhân tím không cần nhiều chi phí đầu tư, lại có khả năng chịu hạn cao, nhất là ưu điểm sinh trưởng nhanh, rễ cây lan đến đâu diện tích tự mở rộng tới đó, góp phần giảm công sức lao động. Đây là loại cây dễ trồng, có khả năng sinh trưởng nhanh và không mất công sơ chế như thảo quả.

Khi mới trồng sa nhân tím, nhiều người dân cũng thấp thỏm vì không biết địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây liệu có phù hợp. Do đó, chủ động, tích cực chăm sóc, vun xới đất cho từng mầm cây. Niềm vui của bà con nhân lên từng ngày khi màu xanh của sa nhân dần phủ kín dưới tán rừng. Đang trong giai đoạn phát triển tốt, ngỡ đã thành công nhưng mưa đá liên tiếp xảy ra khiến toàn bộ diện tích sa nhân tím dập nát, gãy đổ. Khi ấy, nhiều gia đình tưởng mất trắng, buồn phiền, chán nản. Song được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, kịp thời vận động bà con chăm sóc, cắt tỉa những cây dập nát, trồng dặm, bón phân, nhờ đó cây sa nhân tím phục hồi nhanh chóng.

Ông Phàn A Tỏn - Chủ tịch UBND xã Bản Lang cho biết: Hiện nay, cây sa nhân tím đang phát triển tốt, nhiều diện tích đẻ nhánh rộ. Chính quyền cũng tuyên truyền bà con thường xuyên lên nương kiểm tra, bởi hoa sa nhân tím có mùi thơm ngọt, dễ thu hút các loại côn trùng, sinh vật, gia súc. Nhất là tích cực gom nhặt cỏ dại, dây leo hạn chế chuột trú ngụ, sinh sản, ăn mầm cây. Điều chỉnh tán cây để cân bằng ánh sáng, bóng râm phù hợp yêu cầu kỹ thuật đã được hướng dẫn. Cắt những cây sa nhân bị sâu bệnh, héo rũ để diện tích còn lại sinh trưởng tốt hơn. 

Trên địa bàn xã Bản Lang, cây sa nhân tím được trồng tập trung ở các bản: Nà Vàng, Nà Giang, Sàng Giang, Thèn Thầu, bản Pho... Một số hộ trồng sa nhân tím sớm ở bản Pho đã cho thu hoạch; giá thành dao động từ 110 - 135 nghìn đồng/kg. 

Hy vọng thời gian tới, sa nhân thu hoạch sẽ mang lại lợi nhuận cao, giúp người dân Bản Lang vươn lên làm giàu, tạo sinh kế lâu dài.