Thuyết minh viên Bảo tàng tỉnh giới thiệu các chuyên đề không gian văn hóa tại phòng trưng bày

Những năm gần đây, Bảo tàng tỉnh trở thành điểm đến hấp dẫn đối với nhân dân, du khách trong và ngoài tỉnh. Bởi, tại đây đang lưu giữ, trưng bày rất nhiều hiện vật quý của 13 dân tộc tiêu biểu sinh sống thành cộng đồng trên địa bàn tỉnh: từ công cụ lao động sản xuất, trang phục, nhạc cụ đến những hiện vật tín ngưỡng dân gian, nghề thủ công truyền thống. Mỗi hiện vật là một câu chuyện, mảnh ghép đời sống văn hóa - xã hội của đồng bào các dân tộc: Thái, Dao, Mông, Kinh, Khơ Mú, Lào, Lự, La Hủ, Hà Nhì…
Nhưng ít ai biết rằng, để có những hiện vật trưng bày đó, đội ngũ di sản viên ở Bảo tàng tỉnh đã không quản ngày đêm, lặng lẽ, tỉ mỉ và cẩn thận từng chút giữ gìn, bảo quản hiện vật trước sự tác động của thời gian, khí hậu, độ ẩm. Không những vậy, mỗi hiện vật sau khi được sưu tầm, xử lý làm sạch bước đầu, di sản viên còn ghi chép đầy đủ nguồn gốc, gắn mã số hiện vật.
Chị Đèo Thị Thuý Hải (di sản viên Bảo tàng tỉnh) tâm sự: Tôi đã có hơn 20 năm tôi gắn bó với công việc này. Mỗi hiện vật cho tôi những góc nhìn riêng về bản sắc văn hóa của dân tộc nên trân trọng. Vì thế, tôi ý thức rằng mình càng phải có trách nhiệm gìn giữ, bảo quản hiện vật tốt hơn để những giá trị văn hóa truyền thống trường tồn theo thời gian. Tùy theo chất liệu hiện vật, chúng tôi có cách bảo quản riêng. Đối với hiện vật bằng mây tre đan, một tuần phủi giá một lần, sắp xếp lau chùi từng chiếc. Hiện vật bằng vải (gồm những bộ trang phục truyền thống, khăn piêu…) treo trên giá thì hằng ngày kiểm tra có ẩm mốc hay côn trùng xâm nhập không để có biện pháp xử lý kịp thời. Với hiện vật gấp bảo quản trong tủ, 2 tuần đảo một lần tránh những nếp gấp hằn trên quần áo làm cho vải nhanh mòn, sẽ bị rách. Nhất là hiện vật bằng giấy như sách cổ đòi hỏi tỉ mỉ, cẩn thận từng chút, lấy chổi mềm phủi bụi từng trang giấy, góc nào quăn mép làm phẳng phiu lại rồi cất vào túi díp bảo quản không để ẩm mốc, dễ bay màu mực.
Không chỉ gìn giữ những hiện vật quý báu có hàng trăm năm tuổi mà những thuyết minh viên, hướng dẫn viên ở Bảo tàng tỉnh còn góp phần quan trọng lan tỏa giá trị văn hóa tới cộng đồng. Họ thổi hồn vào hiện vật với những câu chuyện đời sống hằng ngày của nhân dân các dân tộc. Đó là dụng cụ dân tộc Thái sử dụng đánh bắt tôm, cá; là Lễ hội cấp sắc độc đáo của đồng bào Dao; nghề dệt vải của người Lự hay tiếng khèn, tiếng sáo của người Mông…
Chị Nguyễn Thị Thanh Huyền (hướng dẫn viên Bảo tàng tỉnh) chia sẻ: Tôi tự hào khi được gắn bó với công việc ở Bảo tàng tỉnh. Hằng ngày tiếp xúc với các hiện vật khiến tôi thêm tự hào bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc trong tỉnh và khao khát, mong muốn được giới thiệu tới bạn bè trong nước, quốc tế, thế hệ trẻ. Mỗi đoàn khách đến tham quan tại phòng trưng bày của Bảo tàng hay trưng bày chuyên đề tại các sự kiện quan trọng của tỉnh, tôi đều cố gắng giới thiệu đầy đủ nhất những giá trị văn hóa đặc sắc của Lai Châu để du khách, nhân dân hiểu rõ về vùng đất biên cương Tổ quốc. Ngoài ra, tôi thường xuyên đăng tải những di sản văn hóa trên trang mạng xã hội cá nhân để lan toả nét đẹp văn hóa riêng có của Lai Châu; khơi dậy niềm tự hào, ý thức bảo tồn văn hóa truyền thống của mỗi người dân, nhất là học sinh, sinh viên.
Ông Nguyễn Thanh Hàm (du khách tỉnh Điện Biên) nói: Đến Bảo tàng tỉnh Lai Châu, được nghe thuyết minh về văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc nơi đây, tôi rất ấn tượng. Không chỉ đa dạng về hiện vật mà cách thuyết minh viên truyền cảm hứng khiến tôi và thành viên trong đoàn hiểu hơn về cội nguồn, đời sống văn hóa các dân tộc ở Lai Châu.
Hiện nay, nhịp sống hiện đại ngày càng làm cho con người xa dần văn hóa truyền thống, thì vai trò của bảo tàng càng quan trọng. Chính những di sản viên, thuyết minh viên, hướng dẫn viên của Bảo tàng tỉnh là cầu nối giúp hiện vật quý báu của các dân tộc không nằm im trong kho bảo quản, mà “sống” mãi và tỏa sáng trong trái tim mỗi thế hệ. Họ được ví là những “đại sứ văn hóa” truyền lửa, nuôi dưỡng niềm tự hào và ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào 20 dân tộc Lai Châu để nét đẹp truyền thống trường tồn theo thời gian, là động lực, nền tảng tinh thần to lớn cho quê hương phát triển.