Lấy chồng năm 1980, sau đó 1 năm bà Lý sinh người con đầu. Cuộc sống vốn khó khăn lại càng khó khăn hơn khi năm 1983 chồng bà nhập ngũ, một mình bà phải gồng gánh mọi việc lớn, nhỏ trong gia đình. Trong những năm tháng vất vả đó, để mưu sinh, ngoài việc đồng áng, bà quyết định theo nghề thêu thùa, may vá. Bà bảo, thông thường phụ nữ dân tộc Thái mặc trang phục truyền thống trong các dịp lễ, tết, hội hè, cưới xin hoặc trong các buổi sinh hoạt cộng đồng. Hơn nữa, nhiều chị em phụ nữ ở nơi khác khi đến với xã Mường Tè cũng thường tìm mua trang phục dân tộc Thái để mặc, nên tôi lựa chọn công việc này để thêm thu nhập cho gia đình.

Bà Tống Thị Lý kiểm tra lại đường chỉ trên chiếc áo vừa hoàn thiện.

Cầm trên tay chiếc áo cóm, bà Lý cho biết: Bộ trang phục truyền thống của dân tộc Thái bao gồm: Áo cóm, váy, khăn piêu, thắt lưng. Để làm thủ công một bộ trang phục truyền thống của người Thái, người may phải tự đo, cắt, khâu, thêu, dệt mất khoảng hơn 1 tháng mới xong. Ban đầu bà may hoàn toàn thủ công nên việc cắt may rất vất vả, mất khá nhiều thời gian. Sau này, có chút vốn, bà mua một chiếc máy may công nghiệp, từ đó, sản phẩm làm ra gấp đôi, gấp ba so với trước. Hiện, bình quân 1 tháng bà may được 2 - 3 bộ. Một bộ váy cóm hoàn chỉnh bán với giá 1,5 triệu đồng. Mỗi năm, trung bình bà bán được từ 10 – 15 bộ, riêng dịp tết bán được khoảng 5 - 6 bộ, thu nhập riêng từ trang phục dân tộc trên dưới 20 triệu đồng/năm.

Bà Tống Thị Lý giới thiệu trang phục dân tộc Thái tới khách hàng.

Là một trong những người thường xuyên mua trang phục dân tộc Thái do bà Lý may, thêu, chị Đao Thị Thế ở bản Nậm Củm (xã Mường Tè) chia sẻ: Trong bản, ai cũng biết tay nghề của bà Lý. Bà may rất cẩn thận, tỉ mỉ. Chúng tôi bận tham gia công việc xã hội, không có thời gian may, thêu nên cứ cần lại đến mua áo, váy do bà may. Váy cóm bà may bền, đẹp, mà lại mang đúng hoa văn truyền thống của người Thái nên ai có nhu cầu tôi đều giới thiệu tìm đến bà Lý.

Theo bà Lý, trang phục dân tộc Thái không chỉ là bộ quần áo để mặc mà nó còn di sản văn hoá được truyền lại qua nhiều thế hệ. Mỗi chi tiết hay màu sắc trên chiếc áo, váy hay khăn piêu đều mang một câu chuyện, một ý niệm về cuộc sống của người Thái, nó cũng thể hiện tình yêu, sự khéo léo và niềm tự hào mà mỗi người phụ nữ gửi gắm vào từng mũi chỉ.

Vừa cười bà Lý vừa nói “Giữ được trang phục truyền thống là giữ được gốc rễ của dân tộc mình”. Chính vì thế, giờ đây khi cuộc sống đã khá đủ đầy, con cháu công việc ổn định, tôi vẫn kiên trì cắt, thêu, may, vừa để có thêm thu nhập, vừa để những giá trị văn hoá của người Thái Không bị mai một giữa nhịp sống hiện đại.