Về Than Uyên những ngày đầu tháng 10, chúng tôi được tận mắt chứng kiến khí thế lao động sôi nổi của bà con các dân tộc trong huyện. Tranh thủ những ngày nắng ráo, nông dân các xã trong huyện tích cực xuống đồng thu hoạch lúa vụ mùa. Trên các cánh đồng: Mường Than, Phúc Than, Mường Cang, Mường Kim, Hua Nà… bà con tất bật gặt lúa. Xa xa trên những cánh đồng lúa vàng nặng trĩu hạt, từng tốp người đang gặt lúa, bó lúa. Những đụn khói toả ra từ những đống rạ được bà con đốt làm tro tạo nên cảnh tượng huyền ảo.

Đến thăm cánh đồng Cang Mường - vựa lúa lớn nhất của xã Mường Cang khi người dân đang đẩy nhanh tiến độ thu hoạch. Cầm trên tay những bông lúa trĩu hạt, vàng óng ả, ông Tòng Văn Nhợi (bản Cang Mường) phấn khởi: “Gia đình cấy hơn 2.000m2 ruộng với giống J02. Tôi thường xuyên thăm đồng, tăng cường bón phân, làm cỏ, do vậy ngăn chặn được các loại sâu bệnh. Vụ này trúng mùa lớn tỷ lệ hạt lép rất thấp. Thời tiết đang nắng ráo nên tôi nhờ họ hàng giúp thu hoạch, đảm bảo lúa được khô”.

Bà con xã Mường Cang (huyện Than Uyên) thu hoạch lúa mùa.

Với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, nhiều thửa ruộng lúa chín khoảng 90 -95%, bà con chủ động thu hoạch sớm. Chị Điêu Thị Quý (bản Cang Mường) chia sẻ: “Gia đình tôi cấy trên 2.200m2 lúa. Tuy thời tiết diễn biễn phức tạp, xuất hiện nhiều đợt sâu bệnh gây hại nhưng được cán bộ chuyên môn của huyện, xã xuống hướng dẫn cách chủ động phòng trừ nên năng suất năm nay cao hơn năm trước. Tôi đổi công với dân bản để thu hoạch lúa nhanh nhất”.

Được biết, vụ mùa năm nay, xã Mường Cang gieo cấy 210ha lúa với cơ cấu giống: séng cù, việt lai 20, nếp, J02. Mặc dù thời điểm đầu tháng 8 sâu cuốn lá gây hại ở một số diện tích lúa nhưng xã kịp thời khuyến cáo đến bà con mua thuốc phun phòng trừ hiệu quả. Nhờ đó, năng suất lúa toàn xã đạt 52,7 tạ/ha. Vụ mùa năm nay, toàn huyện gieo cấy 2.709,1ha (gieo sạ 38ha ở xã Mường Than, Phúc Than) với các giống lúa chủ lực như: séng cù, J02, PC6, HN6, nếp 97, nghi hương 2308, nhị ưu 838, đại dương 2… Huyện bám sát vào khung thời vụ của tỉnh: trà sớm gieo cấy từ tháng 1, trà chính vụ đầu tháng 2 và trà muộn cuối tháng 2. Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, vụ này huyện Than Uyên được mùa với năng suất bình quân đạt trên 47,4 tạ/ha, sản lượng khoảng 12.841 tấn. Đến thời điểm này bà con thu hoạch được trên 90% diện tích và phấn đấu trong tháng 10 sẽ hoàn thành trong toàn huyện. Để có được vụ mùa bội thu, ngay từ khi triển khai kế hoạch gieo cấy, huyện đã xây dựng kế hoạch, đưa ra biện pháp thực hiện; chỉ đạo bà con thu hoạch lúa đến đâu, làm đất sản xuất đến đó. Đồng thời chỉ đạo cơ quan trong khối nông nghiệp phối hợp xã, thị trấn xây dựng kế hoạch sát thực tiễn, phù hợp với điều kiện sản xuất của địa phương.

Ông Nguyễn Văn Thăng - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Than Uyên cho biết: “Phòng thường xuyên phối hợp cơ quan chuyên môn, xã, thị trấn thực hiện chương trình, dự án và nguồn vốn hỗ trợ sản xuất, tổ chức sản xuất theo khung thời vụ. Thực hiện việc chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân, nâng cao chất lượng sản xuất; khuyến cáo bà con tranh thủ trời nắng thu hoạch sớm lúa, tránh tình trạng mưa giông ảnh hưởng năng suất, chất lượng. Dự báo phát hiện sớm sâu bệnh gây hại, thông báo, hướng dẫn bà con phòng, trừ kịp thời không để dịch bùng phát ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng lúa”.

Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn khối nông nghiệp thực hiện kiểm tra, kiểm dịch trên các giống nhập nội trước khi đưa vào sản xuất, trong đó cung ứng vụ mùa 22,774 tấn giống lúa như: J02, séng cù, hương thơm số 1, bắc thơm số 7 kháng bạc lá, HN6 cho bà con. Tiến hành nạo vét kênh mương, thủy lợi đảm bảo nguồn nước tưới cho sản xuất. Thường xuyên tuyên truyền tới Nhân dân kỹ thuật bón phân, chăm sóc đúng kỹ thuật. Cùng với đó, làm tốt công tác điều tra, giám sát, phát hiện dịch hại gây ra trên cây lúa gồm: bệnh đạo ôn lá, khô vằn, đốm sọc vi khuẩn, bạc lá, sâu cuốn lá, rầy… Qua đó, kịp thời khuyến cáo, hướng dẫn bà con phòng trừ hiệu quả không để xảy ra dịch ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng và phát triển của cây lúa.

Vụ mùa thắng lợi, khẳng định nông dân Than Uyên đã nâng cao nhận thức trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thâm canh tăng vụ, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác lúa, góp phần sản xuất nông sản theo hướng hàng hóa bền vững.