Hiện tại đã có 19 lồng cá của 13 hộ dân bị ảnh thiệt hại. Lượng cá chết lên tới hơn 1,7 tấn, chủ yếu là cá lăng 1.288kg, trê 300kg. Đã có 8 hộ bị thiệt hại từ hơn 100kg cá trở lên, một số hộ khi phát hiện cá yếu đã vớt lên bán nhưng do còn nhỏ, chưa tới kỳ thu hoạch nên không được giá. Không ít hộ dồn toàn bộ vốn liếng vào nuôi cá lồng, khi cá chết hàng loạt, khó tránh khỏi cảnh tay trắng và nợ ngân hàng.

Gia đình anh Chảo Văn Đoán (bản Co Đớ) là một trong những hộ bị thiệt hại nặng nhất trong đợt này. Chưa đầy 2 ngày, 200kg cá lăng đang thời kỳ phát triển bỗng chết hàng loạt không rõ nguyên nhân. “Của đau con xót”, gia đình anh đành vớt những con cá còn khỏe để bán mong giữ lại chút vốn tái đầu tư. Trước đây, hàng ngày nườm nượp khách tới giao dịch, các hộ nuôi cá về trao đổi kinh nghiệm chăm sóc, giờ cả lồng còn lèo tèo vài con, nhìn vậy anh Đoán lắc đầu ngao ngán.

Anh Lò Văn Ngoan (bản Co Lẹ) cũng bị ảnh hưởng nặng khi cá lồng chết hàng loạt. Để có vốn đầu tư nuôi, gia đình anh mạnh dạn vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh huyện; áp dụng kiến thức từ các đợt tập huấn và kinh nghiệm học hỏi qua sách, báo, internet và các hộ nuôi cá trong vùng để chăm sóc nhằm phát triển kinh tế gia đình. Cá đang lớn nhanh bỗng nhiên chết hàng loạt. Anh Ngoan kể lại: "Hôm trước cá vẫn ăn tốt, sáng hôm sau nổi hàng loạt, bơi vật vờ, ngáp ngáp biểu hiện của thiếu ô xy rồi chết. Cá chết hàng loạt, khiến gia đình tôi không kịp xoay sở, trong 3 ngày, 400kg cá, trong đó có 300kg cá trê, còn lại là cá lăng chết không còn 1 con". Cá chết không chỉ mang theo khát vọng đổi đời, còn khiến toàn bộ vốn liếng của gia đình anh Ngoan bị thâm hụt.

Anh Hồ Văn Viện (bản Co Hát) chăm sóc bè cá của gia đình.

Theo kinh nghiệm nuôi tích lũy, một số hộ nuôi cá lồng sau khi thấy hiện tượng cá có biểu hiện ngạt, chết hàng hàng loạt đã kéo lồng ra vị trí nước sâu, trong và khu vực gần dòng chảy. Nhờ đó, lồng cá của các hộ: Khoàng Văn Nát, Khoàng Văn Xôn (bản Huổi Ca), Lờ Văn Nguyn (bản Co Lẹ), Lò Văn Thoai, Phìn Vă Bộ (bản Co Đớ) đã tránh thiệt hại đáng kể. Anh Lường Văn Ngoan – Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Mạ cho biết: Nuôi cá lồng là sinh kế chính của nhiều hộ dân trong xã. Cá chết hàng loạt ảnh hưởng tới đời sống kinh tế của bà con. Trước tình hình đó, lãnh đạo xã đã kịp thời khuyến cáo bà con các giải pháp giảm thiểu thiệt hại, động viên yên tâm, không hoang mang dao động, chúng tôi đã báo cáo các cơ quan chuyên môn kiểm tra, làm rõ nguyên nhân.

Hội Nông dân, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện đã thành lập Đoàn công tác đến khu vực nuôi cá lồng của xã Nậm Mạ kiểm tra, xác minh thực tế. Theo bà Bùi Thị Hằng – cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sìn Hồ, triệu chứng cá biểu hiện bơi lờ đờ trên mặt nước, ngáp không khí và chết tương đối nhanh. Mổ cá, khám tổng quan cho thấy vây, vẩy, nắp mang, hậu môn bình thường, không bị xuất huyết và các biểu hiện bị bệnh do ký sinh trùng gây ra. Vị trí đặt các lồng nuôi cá tương đối gần bờ, có hiện tượng ảnh hưởng do đất sạt lở từ trên bờ xuống. Một số hộ nuôi cá lồng vệ sinh lồng chưa tốt, để lồng bám rong rêu, cá bị chết không vớt kịp thời gây ô nhiễm, tạo ổ dịch bệnh. Đoàn công tác cũng lấy mẫu nước để kiểm tra, tìm hiểu rõ hơn nguyên nhân gây hiện tượng cá chết hàng loạt ở đây.

Giảm thiểu thiệt hại cho các hộ nuôi cá lồng, các cơ quan chuyên môn đã khuyến cáo vào thời điểm mực nước lên xuống thất thường, nhất là dịp đầu mùa mưa, các hộ nên kéo giãn khoảng cách các lồng cá, di dời tới nơi mực nước sâu hơn. Thường xuyên theo dõi bè cá, kịp thời báo cáo với cấp ủy, chính quyền và cơ quan chuyên môn những diễn biến bất thường. Đặc biệt, bổ sung thức ăn có vitamin, tăng sức đề kháng cho cá, tránh cá chết do ngạt...