Lực lượng Công an huyện Tân Uyên phối hợp với xã Hố Mít tuyên truyền tác hại tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tới bà con bản Suối Lĩnh A.

Hệ lụy

Tới thăm các bản vùng cao ở xã Hố Mít, chúng tôi được nghe nhiều về những cô bé, cậu bé mới ở độ tuổi 14 - 16 đã rời bỏ trường lớp đi lấy vợ, lấy chồng. Trường hợp đầu tiên chúng tôi tìm đến là cặp vợ chồng em Tráng Thị Pà (bản Hô Pù) và Vàng A Chàu (bản Khâu Giường) chính thức về ở với nhau vào đầu tháng 8/2018. Được biết, Pà và Chàu vừa mới học xong lớp 9 Trường PTDTBT THCS Hố Mít, cả hai em là niềm tự hào của các thầy, cô giáo vì đều là học sinh ngoan, có học lực khá được bạn bè yêu quý. Vì vậy, khi nghe tin hai em bỏ học để lấy vợ, lấy chồng khi độ tuổi còn quá trẻ khiến các thầy, cô không khỏi nuối tiếc. Nhiều lần cấp ủy, chính quyền xã Hố Mít đến nhà tuyên truyền, vận động các em quay lại lớp học nhưng đều thất bại. Theo chia sẻ của Pà: “Cả hai chúng em đều học cùng trường quen nhau rồi thường xuyên nói chuyện, tâm sự với nhau qua mạng xã hội. Sau một thời gian, chúng em thấy thích nhau, muốn được ở bên nhau, vì vậy 2 đứa rủ nhau bỏ học về ở với nhau. Bố mẹ bên em thì bảo về tiếp tục đi học, còn bên nhà chồng không cho đi học nữa vì thiếu người lao động. Khi đủ tuổi gia đình sẽ đăng ký kết hôn sau”.

Nhìn Pà tôi thầm tiếc cho tương lai của em, một cô gái vừa hát hay, học giỏi có nhiều cơ hội gặt hái thành công thì em lại lựa chọn con đường lấy chồng sớm trong khi bản thân chưa được trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản, hạnh phúc gia đình, chưa có sự đảm bảo nhất định về đời sống vật chất. Năm học mới lại bắt đầu trong khi các bạn cùng trang lứa tung tăng cắp sách tới trường thì Pà lại theo chồng lên nương từ sáng sớm, tối về lại lo cơm nước phục vụ gia đình chồng. Rồi vòng xoáy cơm áo gạo tiền luôn đè nặng lên đôi vai vợ chồng trẻ khi trong tay họ chưa có nghề nghiệp, tương lai phía trước mịt mù.

Thực tế chứng minh tảo hôn đem lại hậu quả xấu đối với sức khỏe, tương lai, nòi giống. Nhất là với trẻ em chưa đủ tuổi kết hôn, chưa được trang bị đầy đủ những kiến thức để làm vợ, làm mẹ, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản. Những ngày này, bà con ở bản Thào A rất đau lòng trường hợp em bé 3 tuổi của cặp vợ chồng Vàng Thị Ta và Thào A Nhềnh. Qua chia sẻ người dân, chúng tôi được biết: Năm 2012, khi anh chị lấy nhau, chị Ta 13 tuổi, anh Nhềnh 14 tuổi lúc đó phải bỏ học giữa chừng. Sau đó, anh chị sinh được 2 đứa con trai (đứa lớn 5 tuổi, đứa bé 3 tuổi) nhưng thường xuyên đau ốm, còi cọc, phải đưa về các bệnh viện tuyến Trung ương điều trị vì bệnh thiếu máu. Đến nay, bé trai 3 tuổi đã không qua khỏi, gia đình nghèo nên cũng không có tiền tiếp tục đưa con lớn chữa bệnh.

Đây là 2 trường hợp trong số rất nhiều cặp đôi tảo hôn đang diễn ra tại xã Hố Mít khi đa số các em còn ngồi trên ghế nhà trường hoặc bỏ học giữa chừng về ở với nhau như vợ chồng. Không ít những trường hợp cặp vợ chồng tuổi còn quá trẻ nên khi con cái sinh ra đều yếu, còi cọc, mắc nhiều bệnh tật do chưa có kiến thức về nuôi dưỡng, chăm sóc. Đã đến lúc cần gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh đối với các bậc làm cha, mẹ trước tình trạng tảo hôn ở các bản làng vùng cao nơi đây.

Nỗ lực vào cuộc

Hố Mít là xã vùng cao, khó khăn của huyện Tân Uyên với 8 bản thì có 7 bản là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Đa số các bản ở rải rác, có bản cách trung tâm xã hàng chục km. Cùng với nhận thức một bộ phận người dân còn hạn chế nên công tác tuyên truyền, vận động giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống gặp nhiều thách thức. Đồng chí Thào A Sinh - Bí thư Đảng ủy xã Hố Mít cho biết: “Từ đầu năm đến nay, toàn xã có 6 cặp tảo hôn đa số ở độ tuổi 14 - 17 tập trung ở các bản: Lầu, Tà Hử, Khâu Giường, Thào. Nguyên nhân là do suy nghĩ lạc hậu, con gái 14 - 15 tuổi mà chưa lấy chồng thì coi như ế, nhà nào đông người làm sẽ có nhiều của ăn, của để. Từ suy nghĩ đó, họ rất muốn con trai của mình lấy vợ sớm để có thêm người làm, vừa sớm sinh con. Đặc biệt, có trường hợp khi một số em đang ở tuổi vị thành niên cảm mến nhau là muốn kết hôn mặc dù bố mẹ không đồng ý. Tảo hôn cũng chính là nguyên nhân dẫn đến hộ nghèo gia tăng, năm 2017 tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm 61%”.

Để giảm tình trạng tảo hôn ở xã Hố Mít, ngoài sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương, Công an huyện Tân Uyên còn triển khai 2 cuộc vận động: “Xây dựng nếp sống văn hóa mới đảm bảo an ninh trật tự” và “Xóa bỏ hủ tục ma chài, không tảo hôn và kết hôn cận huyết thống” tại xã Hố Mít. Theo đó, Công an huyện thành lập 1 tổ công tác gồm 7 đồng chí chủ yếu là dân tộc Mông trực tiếp tăng cường xuống địa bàn Hố Mít tuyên truyền, vận động. Các đồng chí công an đã không quản ngại khó khăn, ngày đêm phối hợp với già làng, trưởng bản, người uy tín phân loại theo từng nhóm đối tượng để triển khai các nội dung tuyên truyền cho phù hợp. Với các hộ gia đình, các cán bộ, chiến sỹ phối hợp với chính quyền xã tổ chức họp bàn tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình, tổ chức cho các hộ ký cam kết thực hiện nếp sống văn hóa mới không tảo hôn, cưỡng hôn, ép hôn, phải cho trẻ em trong độ tuổi đến trường đầy đủ. Riêng với các em học sinh bậc THCS, lực lượng Công an huyện, Đoàn thanh niên xã, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật, vận động các em không được vi phạm nội quy của nhà trường. Trên cơ sở các buổi tuyên truyền, vận động nhận thức của người dân nâng lên, đến thời điểm này có 475 hộ tự nguyện ký cam kết thực hiện nếp sống văn hóa mới.

Thượng úy Tráng A Chai - Công an huyện phụ trách địa bàn xã Hố Mít phấn khởi nói: “Nhờ sử dụng các biện pháp tuyên truyền đa dạng từ họp bản, sử dụng máy chiếu để chiếu hình ảnh, các nội dung có liên quan đến vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống sau đó phiên dịch thành tiếng Mông để bà con dễ hiểu. Năm 2017, ngăn chặn thành công 5 cặp tảo hôn, nhiều năm trở lại đây không còn xảy ra các trường hợp kết hôn cận huyết thống. Điển hình như bản Suối Lĩnh A trước đây trong bản năm nào cũng có 4 - 5 cặp tảo hôn nhưng 3 năm trở lại không còn trường hợp nào, bà con tập trung phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu”.

Trong niềm vui hân hoan đón chào năm học mới, em Tráng Thị Sinh - học sinh lớp 9A (Trường PTDTBT THCS Hố Mít) nhớ lại: “Tháng 11/2017 em bị bắt về làm vợ may có các chú Công an huyện, xã và các thầy, cô giáo xuống vận động, thuyết phục nhà bạn trai nên ba ngày sau em mới được trở về nhà, may mắn thoát cảnh lấy chồng sớm. Được đi học lại em thấy rất vui. Em sẽ cố gắng học giỏi để sau này trở thành cô giáo đem “con chữ” để dạy các em nhỏ ở các bản vùng cao”.

Ngoài sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng công an, người dân ở xã Hố Mít cũng cần nâng cao nhận thức trong vấn đề tảo hôn. Từ đó, đảm bảo cuộc sống ấm no, hạnh phúc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.